Druga część książki, w której Charles Oman, wybitny brytyjski historyk opisał z niezwykłą dokładnością rozwój sztuki wojennej w XVI wieku i przebieg wojen tego czasu. Omówiono tu wojny religijne we Francji z lata 1562-1598, bunt Niderlandów i wojnę o niepodległość Holandii, a także tureckie najazdy na kraje chrześcijańskie, m.in. inwazję Sulejmana na Węgry w 1521 roku, czy też turecką ofensywę morską z lat 1564-1565, w czasie której oblegano Maltę.

„Śnieg, ogień i krew. Heilsberg 1807” to opowieść o wydarzeniach z zimy i wiosny owego roku, roku wojny Napoleona z IV koalicją. Od dziesięciu lat rekonstruujemy z kolegami pułk dawnej armii cara Aleksandra I, toteż najczęściej przywoływana na kartach książki opcja to opcja rosyjskiego żołnierza i podoficera. Przyznajcie, Czytelnicy, że w polskojęzycznej literaturze to wielka rzadkość. Już choćby to powinno zachęcić Was do sięgnięcia po moją powieść. W gronie bohaterów znajdziecie jednak także Francuzów, Prusaków, Polaka, Brytyjczyków, Włocha… Poznacie ich ogląd wydarzeń. Zachowania szlachetne i zachowania nieładne (a nawet zbrodnicze) napotkacie po obu stronach. Bliższy stanie się Wam dawny Heilsberg czyli dzisiejszy Lidzbark Warmiński, Liebstadt czyli Miłakowo, a także wiele okolicznych miejscowości i krajobrazów. Mam nadzieję, że polubicie powołane przeze mnie do życia fikcyjne (ale prawdopodobne!) postacie i wyrobicie sobie opinię o tych historycznych (na ich opis nie miałem większego wpływu: są takie, jak je przedstawiają źródła). Że pochylicie się nad smutkiem jednych, ucieszycie szczęściem innych, jeszcze innym pokażecie „krzyżyk na drogę”. Książka dobrze oddaje klimat wojen napoleońskich, realia życia żołnierzy obu walczących stron, elementy dawnej topografii i życia codziennego wschodniopruskiej ludności cywilnej. Odmiennie niż w innych polskich pozycjach, bardziej wyeksponowano w powieści punkt widzenia zwykłego żołnierza rosyjskiego. Oczywiście nie tylko. Postacie i perypetie bohaterów z pewnością zainteresują czytelnika: są wyraziste i dynamiczne. Fabułę oparto na solidnych podstawach źródłowych. Powieść zawiera wątki militarne, obyczajowe i miłosne. Jest hołdem autora wobec rodzinnej Warmii i podarunkiem dla osób mu bliskich. Nie wątpimy jednak, że spotka się z uznaniem szerokiego grona odbiorców.

„Oto mamy zimowy, kończący się dzień 4 lutego 1807 roku. Wojska rosyjskie i pruskie wycofują się pod naporem Wielkiej Armii Napoleona na północ, w stronę Preussisch Eylau. Po drodze muszą przebyć okolice Heilsbergu/Lidzbarka Warmińskiego. W szeregach obu armii podążają bohaterowie powieści, zwykli żołnierze. W mijanych wsiach i miasteczkach oczekują rozwoju wydarzeń drżący, bezbronni cywile. Wszyscy zostaną wkrótce wciągnięci w szalony wir wojny. Okaże się jednak, że pośród deszczu śmiercionośnego ołowiu godzą w naszych bohaterów także strzały Amora… Czy Amor semper omnia vincit? Przekonajcie się sami”. (fragment Wstępu)

Gdy porównamy użyte siły i czas trwania walk, zauważymy, że na temat żadnego teatru działań wojennych drugiej wojny światowej nie ukazało się tyle publikacji, co o Afryce Północnej. Przyczyny tego faktu są rozmaite. Po stronie brytyjskiej dość wcześnie, obok odtwarzania osobistych wspomnień i nierzadko podkoloryzowanych po dziennikarsku przeżyć, zaczęto przedstawiać wydarzenia i ich przyczyny na podstawie dokumentów wojskowych. Nie ograniczano się jednak tylko do raportów jednej strony konfliktu, lecz posłużono się także tymi autorstwa dawnych przeciwników. Stała do tego celu do dyspozycji obfita zdobycz w postaci niemieckich dokumentów, nadzwyczaj teraz troskliwie analizowanych, choć i tak wiele interpretacji decyzji i przebiegu działań musiało pozostać niedoskonałymi, a to z powodu nieznajomości przyczyn i tła.

Cesarz Trajan był niewątpliwie bardzo lubiany za swego życia, kiedy to nazywano go Optimus Princeps – „Najlepszym Princepsem”. Po jego śmierci mawiano, że żaden inny cesarz nie tylko nie zdoła go przewyższyć, ale nawet nie dorówna mu pod względem popularności wśród ludu, a pamięć o nim pozostawała żywa przez wieki. W połowie IV w. utrzymywano, że okazywał najwyższą uczciwość i cnotę w sprawach państwowych, a największe męstwo – w wojskowych, podczas gdy senat rzymski zapowiedział, że będzie pozdrawiał każdego nowo wybranego władcę życzeniem, aby był szczęśliwy jak August i równie doskonały co Trajan. Konstrukcje architektoniczne wzniesione za panowania Trajana robiły wrażenie na tych, którzy żyli jeszcze długo po nim: cesarz Constantius II, który wizytował Forum Trajana w Rzymie, stwierdził, że to „najbardziej wykwintna struktura pod niebem, podziwiana nawet przez samych bogów”, zaś Cassiodorus napisał: „Forum Trajana, bez względu na to, jak często się na nie spogląda, zawsze wydaje się wspaniałe”.

Tematem pracy jest nie tylko bitwa pod Frydlandem, ale właściwie wszystkie działania Wielkiej Armii od lutego 1807 roku do pokoju w Tylży. Najwięcej miejsca poświęcono sprawom militarnym - opisano m.in. bitwę o Ostrołękę, oblężenie i odsiecz Gdańska, starcie pod Lidzbarkiem Warmińskim. Jako tło dla opisywanych wydarzeń zaprezentowano również działania dyplomatyczne.

Z punktu widzenia historyków wojskowości szczególnie cenne są schematy organizacyjne wojsk Napoleona i armii carskiej oraz rozkazy operacyjne z bitew pod Ostrołęką, Lidzbarkiem Warmińskim i Frydlandem. Do książki dołączono również mapy przedstawiające przebieg poczynań obu armii na polach wspomnianych bitew.

"Cud syntezy i wnikliwego osądu, kiedy to dzieło zostanie ukończone będzie wyczerpującym studium na przynajmniej całe pokolenie (…). Wspaniałe osiągnięcie (…). Gdy wznosi się na wyżyny, a przeważnie tak właśnie jest, niewielu może rywalizować z jego talentem do czytelnego opisywania historii. Podana na zimno, precyzyjna, na wskroś niepokojąca opowieść Evansa zapewnia najbardziej wszechstronną jak do tej pory odpowiedź na pytanie, które będzie dręczyć ludzkość przez następne tysiąclecie: dlaczego naród niemiecki – czasami bierny, czasami rozpalony – poparł brutalnych, momentami całkowicie niedorzecznych zbirów rządzących nim przez niemal dwanaście lat?”. - Benjamin Schwartz, The Atlantic Monthly (wybór redakcji)

„Nowa książka Evansa jest mistrzowska i wyczerpująca (…) imponujące studium”. - Foreign Affairs

„Wydaje się, że Evans nie zapomniał o niczym. Jego (trylogię) wyróżnia (…) narracyjne panowanie nad niezliczonymi składnikami tej historii oraz ogromną głębią jego syntezy”. - The Washington Times

Richard J. Evans jest jednym z czołowych historyków zajmujących się nowoczesną historią Niemiec. Urodził się w Londynie w 1947 roku. Od 1989 do 1998 r. był profesorem historii w Birkbeck College, University of London. Od 1998 r. był profesorem historii nowoczesnej na Cambridge University. W 1994 r. został wyróżniony Hamburskim Medalem Sztuki i Nauki za kulturalne zasługi wobec miasta, a w roku 2000 był głównym biegłym w procesie o zniesławienie Davida Irvinga. Wśród jego książek znajdują się The Feminist Movement in Germany, 1894-1933; Death in Hamburg (laureatka Wolfson Literary Award for History), In Hitler’s Shadow Rituals of Retribution (laureatka Fraenkel Prize in Contemporary History), In Defence of History (książka przetłumaczona do tej pory na osiem języków), Telling Lies About Adolf Hitler oraz Nadejście Trzeciej Rzeszy (nominowana do Los Angeles Times Book Prize).

Książka Gézy Perjésa od ukazania się w 1977 r. wzbudziła żywe zainteresowanie nie tylko na Węgrzech, ale i na świecie, czego wyrazem było jej wydanie w USA. Nic w tym dziwnego, ponieważ dzieło zawiera niezwykle interesujące rozważania metodologiczne dotyczące uwarunkowań procesu decyzyjnego i racjonalności polityki. Ponadto prezentuje geopolitykę mocarstw europejskich i Imperium Osmańskiego oraz rolę jaką w niej odgrywało Królestwo Węgier. Inną, niemniej ważną zaletą książki jest próba rekonstrukcji sił tureckich i węgierskich oraz bitwy pod Mohaczem, cenna dla każdego miłośnika batalistyki. Pomimo szczupłości źródeł pisanych autor, choć należący do historyków starszej generacji, wykazał się bardzo interdyscyplinarnym podejściem do zagadnienia, bowiem w odniesieniu do bitwy krytycznie skonfrontował je z danymi z zakresu topografii, hydrografii i gleboznawstwa. W świetle powyższego jest to praca naświetlająca skomplikowane relacje polityczne i konflikty zbrojne w Europie środkowej w pierwszej połowie XVI w., a także w okresach wcześniejszym i późniejszym.

Również dla polskiego czytelnika dzieło węgierskiego historyka wojskowości jest bardzo cenne, bo oprócz wyżej wymienionych walorów przybliża tragiczną historię średniowiecznego Królestwa Węgier, powiązanego dynastią Jagiellonów z Polską. Zwracają też uwagę liczne analogie w dziejach obu państw. Na przykład to co trawiło Węgry w pierwszej połowie XVI w. – to jest słabość gospodarcza, brak jedności, walki stronnictw politycznych, agresja obcych mocarstw i w konsekwencji rozbiór państwa – powtórzyło się w Polsce ponad 200 lat później. Ponadto Węgry, podobnie jak Polska, odzyskały niepodległość po I wojnie światowej, ale dopiero po ponad 370 latach! Pomimo tego Węgrzy zachowali tożsamość narodową, a krytykowany „kompleks Mohacza” pozwolił im przetrwać hekatombę II wojny światowej, wprawdzie w ostro potępianym sojuszu z III Rzeszą, ale w ówczesnym układzie sił była to jedyna szansa na przetrwanie niewielkiego narodu. Tak więc książka nie tylko zapozna Czytelnika z wydarzeniami z połowy XVI w., ale przyczyni się także do pogłębienia refleksji nad historią i związkami obu państw.

Przy studiach nad wieloma sferami życia społeczno-politycznego dawnej Rzeczpospolitej istotne znaczenie ma stwierdzenie, czy jej armia zaciężna miała charakter narodowy, czy też złożona była z obcych najemników. W niniejszej pracy autora interesują nie tylko zjawiska masowe, ale też i przypadki jednostkowe. Wybitne bowiem jednostki, cudzoziemscy dowódcy, hetmani, rotmistrze mieli swój indywidualny udział w kształtowaniu się charakteru polskiej wojskowości. Byli wyrazicielami obcych wpływów w staropolskiej sztuce wojennej w czasie, gdy decydowało się, jaka ona będzie - odrębna, rodzima i oryginalna, czy tez naśladująca obce wzory.

Książka poświęcona działaniom wojennym toczonym przez 1 Front Ukraiński przeciwko niemieckiej Grupie Armii "A" i "Środek". W wyniku tych operacji prawie cała południowa Polska wraz z Zagłębiem Dąbrowskim, Górnym Śląskiem i Opolszczyzną została uwolniona od Niemców. Rozważania autora koncentrują się głównie na planach stron walczących oraz ich realizacji na polu walki. Pokazują proces przygotowania i zabezpieczenia operacji pod względem logistycznym, medycznym i sanitarnym. Ukazują także proces przejmowania przez polską administrację od Armii Czerwonej ziem, które po wojnie stały się częścią województwa śląsko-dąbrowskiego.

Publikacja jest pierwszą w historiografii polskiej próbą całościowego ujęcia dziejów Warszawskiej Brygady Pancerno-Motorowej. W oparciu o materiały źródłowe i relacje przedstawia proces formowania i wojenne dzieje tej najmłodszej w Wojsku Polskim II RP całkowicie zmotoryzowanej jednostki. Wykazuje, że mimo nie przygotowania do wojny pod względem organizacyjnym, wyszkolenia i wyposażenia brygada odegrała istotną rolę w obronie Polski, w tym szczególnie w bitwie pod Tomaszowem Lubelskim, gdzie pełniąc rolę tarana uderzeniowego Armii „Lublin” zadała Niemcom poważne straty. Brygada w walce potwierdziła dużą przydatność i możliwości bojowe tego typu jednostek. Ich brak w znacznym stopniu przyczynił się do klęski Wojska Polskiego we wrześniu 1939 roku.

Wehrmacht 1939. Szkice z bojów kampanii wrześniowej.

Oddaję w Państwa ręce tłumaczenie książki, która po raz pierwszy ukazała się w 1940 r. Na jej treść składają się relacje z bojów kampanii w Polsce, wybrane, opracowane i wydane przez Wydział Nauk Wojskowych Sztabu Generalnego Wojsk Lądowych. Wykorzystano w niej niektóre z relacji wcześniej publikowanych pod zbiorczym tytułem "Einzelschilderungen aus dem Feldzug in Polen 1939" na łamach przeglądu fachowego Militarwissenschaftliche Rundschau". W książce podzielone zostały one na siedem głównych rozdziałów, odpowiadających systematyce niemieckiego wykładu o taktyce.

Już podczas pierwszego uderzenia na Warszawę we wrześniu 1939 r. siły niemieckie uwikłane zostały w walki na terenie miejskim, nie będąc przygotowane na szczególne wymagania jakie ten rodzaj boju stawiał. Po inwazji na ZSRR boleśnie dało się odczuć, że bez opanowania znajdujących się w miastach węzłów komunikacyjnych, często bronionych przez Armię Czerwoną w sposób bardzo zdecydowany, niemożliwe jest objęcie kontroli nad okupowanym terytorium i zabezpieczenie zaopatrzenia. Książka przedstawia – w oparciu o regulaminy, dzienniki działań bojowych, sprawozdania oraz wiele innych źródeł – rozwój niemieckiej koncepcji walki w mieście oraz jej przejściowe sukcesy aż do bitwy o Stalingrad.

Książka ta jest próbą przedstawienia głównych przyczyn przemian politycznych, jakie nastąpiły między rokiem 1814 i 1914. Wydaje mi się, że przyczyn tych doszukiwać się należy w zmianach techniczno-gospodarczych, w teoriach politycznych oraz w działalności wybitnych jednostek. Nie sądzę, aby którykolwiek z tych typów przyczyn można było pominąć lub sprowadzić całkowicie do typów pozostałych. Technika nie uległaby takim zmianom, jakie w rzeczywistości nastąpiły, bez pomocy szeregu wybitnych wynalazców. Przyjęcie ideologii narodo-wej i demokratycznej przez znaczną część klasy panującej wywarło potężny wpływ na bieg wypadków i nie miało źródeł wyłącznie gospodarczych. Reżim wolnej konkurencji, popierany gorąco przez radykałów angielskich i amerykańskich jako główny bodziec postępu, był z pewnością propagowany głównie ze względów go-spodarczych, ale niewątpliwie miał też widoczny związek z protestantyzmem. Chociaż więc w technice gospodarstwa szukać należy najważniejszej przyczyny przemian XIX wieku, nie była to jednak przyczyna jedyna; w szczególności nie tłumaczy ona podziału na wyraźnie wyodrębniające się narody.

Przedmiotem rozważań podejmowanych w niniejszym opracowaniu jest wielka operacja, która rozgrywała się na obszarze Mazur i północnego Podlasia w lutym 1915. W historiografiach obcych znana jest jako "Zimowa bitwa na Mazurach w 1915 roku" lub "Operacja augustowska 1915 roku". Była jednym z najpoważniejszych i najdonioślejszych wydarzeń militarnych na froncie wschodnim podczas pierwszej wojny światowej. W tym wielkim starciu uczestniczyły po obu stronach ponad stutysięczne armie. Operacja ta zaważyła w ogromnym stopniu na dalszych losach wojny, stanowiąc jakby wstęp do operacji gorlickiej z maja 1915 roku.

„Dzięki właściwej wszystkim wielkim biografom przenikliwości Berg odkrył w Woodrowie Wilsonie kogoś, kto potrafiłby zrozumieć obecną sytuację Waszyngtonu” – Vanity Fair

„Wspaniała, wciąż omawiana w Waszyngtonie biografia” – Doris Kearns Goodwin

Zdobywca Nagrody Pulitzera i 1 miejsca na liście bestsellerów New York Timesa A. Scott Berg napisał wyczerpującą i odkrywczą biografię jednej z wielkich postaci amerykańskiej nowożytności. Sto lat po swej inauguracji prezydenckiej Woodrow Wilson pozostaje jedną z najbardziej wpływowych, a zarazem zagadkowych osób XX wieku. A. Scott Berg, zdobywca Nagrody Pulitzera, po ponad dekadzie pracy, zakończył pisanie „Wilsona”: najbardziej osobistej i przenikliwej biografii 28 prezydenta. Berg opracował setki tysięcy dokumentów z Wilson Archives i jako pierwszy biograf uzyskał dostęp do dwóch niedawno odkrytych zbiorów bliskich Wilsona. Dzięki tym materiałom mógł opisać niezliczone szczegóły, a nawet kilka nieznanych zdarzeń, które uzupełniają wiedzę o charakterze Wilsona i rzucają nowe światło na całe jego życie. Od prezydenta-naukowca, który przeprowadził kraj przez jego pierwszą wielką wojnę, do człowieka gwałtownych namiętności, od idealisty, chcącego uczynić świat „bezpiecznym dla demokracji”, do przywódcy po wylewie, którego stan i ukrywające to zabiegi należały do największych tajemnic stulecia – widzimy intymny portret, przedstawiony ze szczególnie współczesnego punktu widzenia: książkę zarazem bogatą w fakty i z głębokim uczuciem przedstawiającą całe życie Wilsona, jego osiągnięcia oraz porażki. To nie Wilson-ikona, ale Wilson-człowiek.

„Streszczanie życia Wilsona, jego wizjonerskich idei oraz jego dziedzictwa dało zajęcie czterem pokoleniom amerykańskich historyków, dotąd jednak nikt nie ujął właściwie całego tematu. Wreszcie pojawiła się jednak epokowa biografia A. Scott Berga. Opiera się na drobiazgowych badaniach, jest napisana z rozmachem i ocenia 28 prezydenta ani go umniejszając, ani hagiograficznie. Berg, czołowy biograf naszych czasów, umieścił Wilsona na właściwym miejscu w historii naszego narodu. Na wiele sposobów uczynił z Wilsonem to, co biografie Davida McCullougha z Harrym Trumanem czy Johnem Adamsem, dając mu miejsce wśród największych prezydentów USA” – Louisville Courier-Journal

„Nowa 800-stronicowa biografia A. Scotta Berga Wilson (**** z 4) nie pomija żadnego szczegółu. Odmalowuje bohatera z niewątpliwą pasją Don Kiszota […], tak starannie, że oszałamia […]. Wilson to najbardziej ambitne, choć najmniej uwodzicielskie dzieło Berga, poważne literacko, dogłębnie wyjaśniające rewolucyjną politykę Wilsona i ukazujące go jako w pełni człowieka, z wadami czy porażkami [...]. Berg zgłębia jego historię w całej złożoności i tragizmie” – USA Today, recenzja z najwyższą oceną (4 gwiazdki)

„Bogata w fakty […], zarazem intymna, głęboka i wiarygodna” – Los Angeles Times

„Oszałamia […]. Berg spogląda na Wilsona na nowo, przywracając mu wcześniejszą pozycję idealisty w polityce, odebraną przez nowszych biografów […]. Dzięki Bergowi znamy teraz bliżej Wilsona” – Boston Globe

„Berg to znakomity dokumentalista, przytaczający w Wilsonie setki nowych cytatów i szczegółów. Bardzo dobre dzieło historyczne” – Wall Street Journal

„Berg znakomicie opowiada historię człowieka […], ma powieściopisarskie oko do uderzających szczegółów i żywy styl” – New York Times Book Review

„Wspaniałe spojrzenie na życie i dziedzictwo […]. Autorowi udało się ukazać tak człowieka, jak polityka […]. Berg z rozmachem, bogactwem szczegółów, jasnością stylu i szerokością wizji stworzył dzieło przenikliwe i bliskie sercu, które powinno stać się podstawową biografią jednego z najważniejszych przywódców państwa” – Richmond Times-Dispatch

„Wilson pozostaje wyjątkowym prezydentem USA, a A. Scott Berg napisał jego znakomitą biografię. Relacja o życiu i prezydenturze Wilsona jest bogata w szczegóły, a narracja chwilami porusza ” – The Australian

„Berg to znakomity biograf, a Wilson pochłania” – Miami Herald

„Cudownie szczegółowe” – Washingtonian

„Dzieło wybitnego artyzmu i obiektywnego warsztatu […] powinno zostać lekturą obowiązkową każdego badania historii USA po roku 1865 […]. Atrakcyjne naświetlenie ludzkiej strony prezydenta […]. Skarb” – Ft. Worth Star-Telegram

„Niewątpliwie najlepsze pojedyncze studium życia i czasów Wilsona […]. Praca Berga powinna na długo pozostać standardową biografią tej tragicznej postaci” – Philadelphia Inquirer

„Wspaniale naświetla Woodrowa Wilsona jako człowieka. Autor spokojnie, metodycznie i z wyczuciem bada niemal każdy aspekt życia swego bohatera, od religijnego po seksualny wraz z niemal wszystkim, co pośrodku. Opowieść wycieniowana i pouczająca” – The Washington News

„Berg w biografii Lindbergha wykazał się przenikliwością naświetlania, znaczącym wglądem i dobrym stylem pisania. To samo można powiedzieć o Wilsonie, który daje czytelnikom głęboką, nietuzinkową perspektywę bohatera, opisanego przez jednego z naszych najbardziej utalentowanych biografów” – Deseret News

„Żaden poprzedni biograf nie opowiedział tak dobrze historii Wilsona […]. Berg, w przeciwieństwie do uczonych poprzedników, naprawdę skłania do polubienia bohatera […]. Portret zawsze pełen wdzięku” – The Daily Beast

„Berg opisuje Wilsona z przenikliwym, delikatnym zrozumieniem człowieka i jego prezydentury. Badania autora są głębokie i staranne” – Booklist (wyróżniona recenzja)

„Berg, znakomity biograf, podkreśla nadzwyczajne talenty niecodziennego prezydenta w imponującym, niemal hagiograficznym dziele […]. Interesujące w czytaniu, bogate w informacje i co najważniejsze inspirujące” – Kirkus Reviews

„Dogłębna, warta przeczytania opowieść o naszym 28 prezydencie […], znakomita biografia” – Library Journal (wyróżniona recenzja)

Wszystkie wojny faszystowskich Włoch Mussoliniego w syntezie opracowanej przez najbardziej znanego włoskiego historyka wojskowości. Opowieść o mocarstwowej polityce dyktatury Duce i roli, jaką odegrały w tym siły zbrojne aż do katastrofy wojny światowej.

Osiem lat nieprzerwanych walk. Etiopia, kruche, szybko utracone Cesarstwo. Wojna domowa w Hiszpanii. W Alpach przeciwko Francji. Porażka w wojnie z Grecją. Zmienne koleje zmagań z Anglikami na Morzu Śródziemnym i w Afryce Północnej. Trudna okupacja Bałkanów od Ljubljany do Morza Egejskiego. Także wojna w Rosji aż do linii Donu. Wszystkie te konflikty to wojny ekspansywne, toczone w pogoni za zasadniczym celem dyktatury Mussoliniego, których jednak nie potrafił prowadzić z determinacją niezbędną do uzyskania szczerego zaangażowania się w nie Włochów. Aż do katastrofalnej klęski wojny światowej.

Pewnego dnia, pod koniec lata roku 1642, w pagórkowatej okolicy Warwickshire pod Edgehill stanęły naprzeciw siebie dwie armie: rojaliści wierni Karolowi I starli się z oddziałami parlamentu. Wojska te miały stoczyć jeszcze zacięte bitwy pod Marston Moor oraz Naseby. Wojna szalała też w Irlandii (gdzie oblegano Droghedę ) oraz Szkocji gdzie rozegrała się decydująca bitwa pod Dunbar. Wojna domowa stanowiła punkt zwrotny w historii Brytanii. Trevor Royle, wnikliwie analizując role wielu jej uczestników i z cudowną zwięzłością opisując bitwy, stworzył żywą, dramatyczną opowieść o tych burzliwych latach. Jego dzieło ukazuje także, jak nowe idee i rządy, które wynikły z wojen – protektorat Cromwella, Restauracja Karola II oraz Wspaniała Rewolucja roku 1689 – umożliwiły Anglii, Irlandii i Szkocji drogę ku odległej przyszłości demokratycznych społeczeństw.

„Royle czyni znakomity użytek ze źródeł pierwotnych i jako dobry historyk rzuca wszystko do bitwy” – BBC History Magazine

„Wspaniałej historii Royle’a nie można nie uznać za dzieło wybitne” – Independent on Sunday

„Relacja Royle’a to zniewalająca rekonstrukcja dwóch najgwałtowniejszych dekad brytyjskiej historii” – Sunday Times

„Znakomita opowieść historyczna” – Guardian

Wojna Francusko-Pruska z lat 1870-1871 brutalnie zmieniła bieg historii Europy. Zaniepokojony ambicjami terytorialnymi Bismarcka oraz miażdżącymi zwycięstwami armii pruskiej nad Danią w 1864 i nad Austrią w 1866 roku, francuski cesarz Napoleon III poprzysiągł zmusić Prusy do uległości. Oparta na wielu archiwalnych materiałach z Europy i Stanów Zjednoczonych, wykorzystanych tu po raz pierwszy, Wojna francusko-pruska Geoffreya Wawro opisuję wynikłą wskutek tego wojnę w porywający i szczegółowy sposób. Kiedy w lipcu 1870 roku mobilizowały się armię, wynik konfliktu jawił się jako niemożliwy do przewidzenia. Prusy i ich niemieccy sojusznicy mieli dwukrotnie więcej żołnierzy, niż Francuzi. Lecz grognards ("stare zrzędy") marszałka Achille'a Bazaine'a owiani byli legendarną sławą najbardziej przedsiębiorczych, zaprawionych w bojach i najcelniej strzelających żołnierzy w Europie, uzbrojonych w dodatku w Chassepoty - najlepsze karabiny świata. Od intryg politycznych, którymi rozpoczęła się i zakończyła wojna, po krwawe bitwy pod Gravelotte i pod Sedanem, oraz ostatnie, mordercze zmagania nad Loarą i pod Paryżem, jest to olśniewająca, solidna historia wojny francusko-pruskiej.

Każdy, kto pisze książkę na temat podobny do wojny hannibalskiej, mieszczący się w ramach historii starożytnej, powinien mieć świadomość, że trudno – o ile w ogóle jest to możliwe – przedstawić całkowicie nową interpretację. Byłbym ostatnim, który upierałby się przy wielkiej oryginalności tej książki, z wyjątkiem, być może, kilku szczegółowych kwestii. W większości aspektów wojny bazuję na badaniach poprzedników. Tak naprawdę próbowałem zrobić dwie rzeczy: po pierwsze poprowadzić szczegółową narrację, bazującą na solidnych, oryginalnych źródłach, przede wszystkim przekazach Polibiusza i Liwiusza. Czasami istotnie będzie się wydawało, że zbyt bezkrytycznie podchodzę do źródeł, szczególnie do Polibiusza, na przykład w sprawie przytaczanych przez niego liczb. Jeśli jednak odrzucimy informacje podawane przez naszego głównego autora, możemy porzucić każdą próbę napisania historii: większość „rekonstrukcji” tego, co „musiało” się wydarzyć, jest niewiele lepszych od powieści historycznych i może doprowadzić do całkowitego absurdu, jakim jest uwaga Delbrücka, że „niektóre fragmenty dzieła Herodota (o bitwie pod Salaminą) tak mocno współgrają z istotą sprawy, że możemy je zaakceptować”.

Z Przedmowy Autora

Wojna krymska była okrutnym konfliktem i kluczowym wydarzeniem połowy XIX wieku. W jej wyniku zginęło co najmniej milion ludzi, a Rosja została zmuszona do walki z potężną koalicją Wielkiej Brytanii, Francji i Imperium Osmańskiego. Była to wojna o terytorium, toczona ze strachu, iż ewentualny upadek państwa Osmanów pozwoli Rosji opanować ogromne obszary rozciągające się od Bałkanów do Zatoki Perskiej. Równocześnie konflikt miał charakter religijny. Podsycał go żarliwy, populistyczny i bardzo niebezpieczny pogląd, podzielany przez cara i jego ministrów, jakoby przeznaczeniem Rosji było sprawowanie władzy nad wszystkimi prawosławnymi chrześcijanami i panowanie w Ziemi Świętej.

Książka Orlando Figesa ukazuje świeże oblicze tej niezwykłej wojny, którą toczono o wielką stawkę z przerażającą mieszanką okrucieństwa i niekompetencji. Był to zarówno pierwszy wyraźnie nowoczesny konflikt, na bieżąco fotografowany i opisywany w gazetach, z wiadomościami przekazywanymi za pomocą telegrafu, jak i wojna tradycyjna, z żołnierzami-analfabetami, oficerami-amatorami i wielkimi stratami spowodowanymi przez choroby. Na kartach tej książki znajdziemy słynne epizody wojny, takie jak szarża Lekkiej Brygady, oblężenie Sewastopola czy działalność Florence Nightingale, jednak autor obszernie opisuje również sam Krym i jego kulturę, zniszczoną w wyniku walk. Opierając się na szerokim wachlarzu fascynujących źródeł, Figes przedstawia doświadczenia wojenne uczestników konfliktu, począwszy od szeregowego brytyjskiego żołnierza w wypełnionym śniegiem okopie, po udręczonego, ponurego i ograniczonego cara Mikołaja, gotowego stawić czoła całemu światu w pogoni za religijnym zbawieniem.

Orlando Figes jest profesorem historii w Birkbeck College na Uniwersytecie Londyńskim. Urodził się w Londynie w 1959 roku. Ukończył z wyróżnieniem Uniwersytet w Cambridge; na tej samej uczelni był wykładowcą historii i członkiem Trinity College w latach 1984-1999. Jest autorem wielu książek dotyczących historii Rosji, w tym A People’s Tragedy: The Russian Revolution, 1891-1924, za którą otrzymał w 1997 roku Nagrodę Wolfsona, Nagrodę NCR, Nagrodę Literacką W.H. Smitha, Nagrodę Longman/History Today oraz Nagrodę Literacką Los Angeles Times. Jego inna praca, Natasha’s Dance: A Cultural History of Russia z 2002 roku, znalazła się na liście kandydatów do Nagrody Samuela Johnsona i Nagrody Duffa Coopera. Napisał również książki The Whisperers: Private Life in Stalin’s Russia (2007) oraz Just Send Me Word: A True Story of Love and Survival in the Gulag (2012). Jego prace zostały przetłumaczone na ponad dwadzieścia języków. Regularnie współpracuje z magazynem New York Review of Books.