SOWA OPAC : Katalog zbiorów

49 wyników

Książka

W koszyku

oceń

Las znikających gwiazd / Kristin Harmel ; z angielskiego przełożyły Alina Jakubowska, Elżbieta Kulicka. - Warszawa : Świat Książki, 2022. - 380, [1] strona ; 22 cm.

Autor

Harmel Kristin (1979- ) Jakubowska Alina (tłumacz) Kulicka Elżbieta (tłumacz)

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura amerykańska

Temat

II wojna światowa (1939-1945) Holokaust Kobieta Las Niemcy (naród) Ratowanie Żydów i pomoc Żydom (1939-1945) Sztuka przetrwania Tożsamość narodowa Ucieczki Uprowadzenie Żydzi Białoruś Niemcy Polska

Gatunek

Powieść historyczna Powieść obyczajowa

Powieść zainspirowana prawdziwymi historiami wojennymi. Uprowadzona z bogatej, niemieckiej rodziny i wychowana w puszczy polsko-białoruskiego pogranicza młoda kobieta zostaje w 1941 roku sama. Napotyka grupę uciekinierów z żydowskiego getta, chroniących się przed nazistowskimi prześladowaniami. Uczy ich, jak przetrwać w głuszy. Oni w zamian przekonują ją, że warto po latach izolacji otworzyć serce na innych ludzi. Zdradzona, ucieka do okupowanej przez Niemców wioski, gdzie musi skonfrontować się ze swoją przeszłością i odkryć, kim naprawdę jest. [Powyższy opis pochodzi od wydawcy].

dostępna do wypożyczenia

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 2 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821.111(73)-3 (1 egz.)

Filia nr 3

Wszystkie egzemplarze są obecnie wypożyczone: sygn. 821.111(73)-3 (1 egz.)

(dostępność ok. 31.05.2024)

Książka

W koszyku

oceń

(Bezdroża)

Autor

Frankowski Paweł Wyrzykowski Marian

Forma i typ

Książki Poradniki i przewodniki

Temat

Las Rodzina Sztuka przetrwania Przyroda

Gatunek

Poradnik Publikacja bogato ilustrowana

Dziedzina i ujęcie

Kultura fizyczna i sport

Wypad z dziećmi do lasu połączony z noclegiem? Brzmi jak doskonały przepis na przygodę! Tym bardziej że dziś, w cyfrowych i sterylnych czasach, każdy kontakt z żywą przyrodą jest bezcenny. Leśne biwakowanie to wymarzona okazja do świetnej zabawy i zarazem nauki. By jednak móc w pełni cieszyć się spotkaniem z naturą, uniknąć stresu i wykorzystać wszystkie możliwości tej formy wypoczynku, warto wszystko zaplanować i właściwie się przygotować. Tylko co to znaczy "właściwie"? Odpowiedź przynosi właśnie ta książka. Począwszy od kwestii zupełnie podstawowych, takich jak co, w jaki sposób i do czego spakować, poprzez propozycje biwakowych gier i zabaw, skończywszy na zaawansowanych poradach dotyczących przetrwania w lesie ― znajdziecie tu wszystko. Czytajcie, pakujcie się i w drogę ― las czeka! /Powyższy opis pochodzi od wydawcy/.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 338.48 (1 egz.)

Książka

W koszyku

Metro 2034 / Dmitry Glukhovsky ; z rosyjskiego przełożył Paweł Podmiotko. - Kraków : Insignis 2010. - 487, [9] stron, [1] karta tablic złożona : ilustracje ; 21 cm.

Autor

Gluhovskij Dmitrij Alekseevič (1979- ) Podmiotko Paweł

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura rosyjska

Temat

Rzeczywistość postapokaliptyczna Sztuka przetrwania Uniwersum Metro 2034 (świat fikcyjny) Wojna Moskwa (Rosja)

Gatunek

Powieść Fantastyka

Moskwa 2034. Od pamiętnych wydarzeń, które początek i finał miały na stacji WOGN, minął niespełna rok. Na drugim krańcu moskiewskiego metra mieszkańcy Sewastopolskiej toczą walkę o przetrwanie z nowymi formami życia, wdzierającymi się z powierzchni do ostatniej ludzkiej enklawy. Los stacji i jej mieszkańców zależy od dostaw amunicji, a te nagle ustają. Karawany giną bez wieści, urywa się łączność. Z zadaniem wyjaśnienia zagadki i przywrócenia dostaw wyruszają: młody Ahmed, leciwy, niespełniony kronikarz metra Homer i Hunter, który niegdyś zaginął wśród czarnych, a teraz odnalazł się, choć jego tożsamość budzi wątpliwość... Do wyprawy dołącza Sasza, córka wygnanego naczelnika Awtozawodzkiej. Kim naprawdę jest Hunter? Czy odwzajemni uczucie, jakim obdarzyła go Sasza? Jaką tajemnicę skrywają mroczne tunele moskiewskiego metra? Czy garstce śmiałków uda się ocalić tych nielicznych, którzy przetrwali zagładę? [Powyższy opis pochodzi od wydawcy].

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Filia nr 2

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821.161.1-3 (1 egz.)

już otwarta

Brak okładki

Książka

W koszyku

Moja pierwsza książka o sztuce przetrwania / Stefan Kälmann, Jan Jäger ; przeł. Ewa Wojciechowska. - Warszawa : Wydaw. Rea, 2008. - 46 s. : il. kolor. ; 27 cm.

Autor

Kalmann Stefan. Jäger Jan. Wojciechowska Ewa.

Forma i typ

Książki

Temat

Przyroda Sztuka przetrwania

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Oddział dla Dzieci

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 91 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Autor

Moss Sarah. Surniak Paulina.

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura angielska

Temat

Ojcowie i córki Przemoc w rodzinie Patriarchat Rodzina Władza Urlopy Sztuka przetrwania

Gatunek

Powieść psychologiczna

Ojciec Silvie jest kierowcą autobusu, ale jego prawdziwa pasja to historia Wielkiej Brytanii. W trakcie letniego urlopu zabiera żonę i nastoletnią Silvie na obóz antropologiczny, którego uczestnicy odtwarzają życie w epoce żelaza wraz ze wszystkimi niedogodnościami. Obóz ma charakter naukowy, jednak zaciętość i bezkompromisowy charakter ojca Silvie sprawiają, że przeradza się on w spektakl dominacji mężczyzny nad rodziną. Pasja staje się obsesją, która prowadzi do ślepej wiary w konieczność praktykowania dawnych rytuałów, nawet za cenę ludzkiego życia /Powyższy opis pochodzi od wydawcy/.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821.111-3 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

(Zagubieni / Tracey Turner)

Autor

Turner Tracey. Evergreen Nelson (1971- ). Rosłan Katarzyna. Turner Tracey. Zagubieni

Forma i typ

Książki Publikacje popularnonaukowe

Odbiorca

Młodzież 9-13 lat 14-17 lat

Przynależność kulturowa

Literatura angielska

Temat

Pustynie Sztuka przetrwania Sahara (pustynia)

Gatunek

Gry paragrafowe

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Oddział dla Dzieci

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 77/79 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Niepokonani niesamowite historie przetrwania / David Long ; ilustracje Kerry Hyndman ; przełożyła Dorota Malina. - Kraków : Wydawnictwo Literackie, 2018. - 198, [2] strony : ilustracje ; 25 cm.

Autor

Long David. Hyndman Kerry. Malina Dorota.

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura angielska

Temat

Katastrofy Ofiary katastrof i wypadków Sztuka przetrwania Wypadki

Gatunek

Publicystyka Biografia

Dziedzina i ujęcie

Historia Bezpieczeństwo i wojskowość Kultura fizyczna i sport

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 796/799 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Ostatni taki Amerykanin / Elizabeth Gilbert, przeł. Marta Jabłońska-Majchrzak. - Poznań : "Rebis", 2011. - 391 s. ; 21 cm.

(Salamandra)

Autor

Gilbert Elizabeth. Jabłońska-Majchrzak Marta.

Temat

Conway, Eustace (1961-) Jakość życia Sztuka przetrwania Traperstwo

Gatunek

Biografie

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 910.4 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Pasja życia / Jacek Pałkiewicz - Wydanie 10. uzupełnione i uaktualnione. - Poznań : Zysk i S-ka Wydawnictwo, [2018]. - 560, [5] stron : fotografie, mapy ; 23 cm.

Autor

Pałkiewicz Jacek (1942- ).

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Pałkiewicz, Jacek (1942- ). Podróżnictwo Sztuka przetrwania Polska

Gatunek

Relacja z podróży Reportaż Publikacja bogato ilustrowana

Dziedzina i ujęcie

Podróże i turystyka

dostępna do wypożyczenia

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 2 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Filia nr 2

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 910.4 (1 egz.)

już otwarta

Filia nr 3

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 910.4 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Pod gołym niebem : żyj w rytmie natury / Markus Torgeby, Frida Torgeby ; przełożyła Ewa Wojciechowska. - Wydanie I. - Kraków : Znak Litera Nova, 2021. - 185, [7] stron : fotografie ; 23 cm.

Autor

Torgeby Markus (1976- ) Torgeby Frida (1977- ) Wojciechowska Ewa

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Temat

Ekologiczny styl życia Sztuka przetrwania Odpoczynek Czas wolny od pracy

Gatunek

Poradniki i przewodniki Pamiętniki i wspomnienia

Dziedzina i ujęcie

Styl życia, moda i uroda

Natura czeka na ciebie za progiem – musisz tylko otworzyć drzwi! Wierzę w spanie pod gołym niebem, w otoczeniu gałęzi, w ciemności i chłodzie. Lubię leżeć na plecach, patrzeć w gwiazdy i obserwować własny oddech snujący się przed oczami jak gęsta mgła. Gdy otacza nas nieskończoność, dzieje się w nas coś niezwykłego. Kiedy poważna kontuzja przerwała karierę szwedzkiego biegacza Markusa Torgeby’ego, zdecydował się na radykalny krok – porzucił stresujące miejskie życie i zamieszkał… pod gołym niebem. Przez cztery lata prowadził pustelnicze życie w jämtlandzkiej puszczy, w pełnej harmonii z przyrodą i samym sobą. Natura jest bowiem dla Markusa domem i źródłem życiowej filozofii, którą autor dzieli się z innymi. Pod gołym niebem to jego wyjątkowa opowieść o budowaniu więzi z otaczającym nas światem, powrocie do korzeni i uzdrawiającej mocy rzemiosła. To także przewodnik po życiu w rytmie natury niezależnie od miejsca zamieszkania – nawet w samym sercu miejskiej dżungli. Jak spędzić noc pod gwiazdami w środku miasta? Dlaczego warto częściej spać przy otwartym oknie i chodzić bez butów? Gdzie i jak najlepiej rozpalić ognisko? Czym żywić się w lesie i jak szukać jadalnych roślin? Trzymasz w ręku bezkresne źródło porad i codziennej inspiracji zarówno dla doświadczonych miłośników dzikiej natury, jak i początkujących poszukiwaczy przygód – z pierwszej ręki, bo od kogoś, kto poznał las od ściółki aż po korony drzew. Książka zawiera wyjątkowe zdjęcia i ilustracje autorstwa Fridy Torgeby. /Powyższy opis pochodzi od wydawcy./

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 39 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Poradnik globtrotera czyli Blondynka w podróży / Beata Pawlikowska. - Wyd. 2 popr. - Warszawa : Wydaw. G + J Gruner + Jahr Polska Sp. z o.o., 2008. - 482 s. : il. kolor. ; 24 cm.

(Na Krańce Świata)

Autor

Pawlikowska Beata (1965- ).

Temat

Podróżnictwo Sztuka przetrwania Turystyka

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 91 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Przetrwanie na wodzie / Jacek Pałkiewicz ; przeł. [z wł.] Janina Perlin. - Warszawa : "Bellona", 1997. - 99 s. : rys. ; 24 cm.

(Globtroter)

Autor

Pałkiewicz Jacek (1942- ). Perlin Janina.

Temat

Ratownictwo morskie Sztuka przetrwania

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 656 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Qutdoor, pasja i przygoda / Bear Grylls ; [tłumaczył Marcin Kowalczyk]. - Bielsko-Biała : Wydawnictwo Pascal, cop. 2012. - 255, [1] strona : ilustracje ; 25 cm.

Autor

Grylls Bear (1974- ). Kowalczyk Marcin.

Forma i typ

Książki Poradniki i przewodniki

Przynależność kulturowa

Literatura angielska

Temat

Grylls, Bear (1974- ) Podróżnicy Sztuka przetrwania

Gatunek

Biografie.

Dziedzina i ujęcie

Podróże i turystyka

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 796/799 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Słone ścieżki / Raynor Winn ; przełożyła Kamila Slawinski. - Warszawa : Wydawnictwo Marginesy, 2020. - 348 stron ; 21 cm.

Autor

Winn Raynor. Slawiński Kamila.

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Temat

Rodzina Trudne sytuacje życiowe Sztuka przetrwania Przyroda Podróżnicy Chorzy nieuleczalnie Wielka Brytania

Gatunek

Relacja z podróży

Dziedzina i ujęcie

Rodzina, relacje międzyludzkie Styl życia, moda i uroda Podróże i turystyka

Podnosząca na duchu historia pary, która straciła wszystko i wyruszyła w podróż przez smagane wiatrem południowo-zachodnie wybrzeże Wielkiej Brytanii. Zaledwie kilka dni po tym, jak Raynor dowiaduje się, że jej mąż jest nieuleczalnie chory, komornik zajmuje ich dom, w którym wychowali dwójkę dzieci. Stają się bezdomni. Nie mając zupełnie nic i równie mało do stracenia, podejmują impulsywną decyzję, aby przejść tysiąc kilometrów szlakiem przez Somerset do Dorset przez Devon i Kornwalię. Niosąc na plecach tylko to, co niezbędne do przetrwania, żyją na dziko w miejscach, w które rzadko kto się zapuszcza. Tylko klify, morze i niebo. Jednak z każdym krokiem, każdym spotkaniem i każdą próbą, której są poddawani, wędrówka ta ich zmienia. Podróż wypełniona jest tyloma wzlotami i upadkami, co ostre klify. Jednak poczucie wolności –biwakowanie, kąpiele w morzu w świetle księżyca i życie z dnia na dzień – pozwala im pogodzić się z sytuacją i znów nauczyć się mieć nadzieję. "Słone ścieżki" to szczera i pełna miłości do życia prawdziwa historia o pogodzeniu się z żalem i uzdrawiającą mocą świata przyrody. Jest to także opowieść o domu i o tym, jak można go stracić, wznieść na nowo i odkryć w najbardziej nieoczekiwany sposób. Bestseller "Sunday Timesa". Książka zdobyła RSL Christopher Bland Prize i znalazła się w finale Costa Biography Award oraz Wainwright Golden Beer Book Prize. /Opis pochodzi od wydawcy/.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 913(4) (1 egz.)

Brak okładki

Książka

W koszyku

oceń

Survival : sztuka przetrwania / Jacek Pałkiewicz ; przeł. [z wł.] Janina Perlin. - B.m. : "TENTEN", 1995. - 136 s. : fot., il. ; 24 cm.

Autor

Pałkiewicz Jacek (1942- ). Perlin Janina.

Temat

Sztuka przetrwania Survival

dostępna w czytelni

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Czytelnia Główna

Egzemplarze są dostępne wyłącznie na miejscu w bibliotece: sygn. 910.4 (1 egz.)

Brak okładki

Książka

W koszyku

oceń

Survival : sztuka przetrwania / Jacek Pałkiewicz. - Warszawa : "Bellona", 1998. - 142 s., [16] k. tabl. : il. kolor. ; 24 cm.

Autor

Pałkiewicz Jacek (1942- ).

Temat

Sztuka przetrwania

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 614 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Susza / Maria Krasowska. - Wydanie I. - Warszawa : You&Ya, 2024. - 382, [2] strony ; 21 cm.

Autor

Krasowska Maria (1997- )

Forma i typ

Książki Proza

Odbiorca

Młodzież 14-17 lat

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Miłość Nastolatki Sztuka przetrwania Tsunami Bali (Indonezja ; wyspa)

Gatunek

Powieść

Stanowi 2. część cyklu, 1. Fala.

Kiedy twoje wszystko zamienia się w nic, nie uznajesz kompromisów. A pomoc przychodzi czasem ze strony, z której najmniej się jej spodziewasz. Minął miesiąc od koszmarnego tsunami, które wywróciło do góry nogami życie mieszkańców Bali. W tym czasie Sydney i Elvis zdążyli się w sobie zakochać, stworzyć coś na kształt małej rodziny, a potem pokłócić się tak spektakularnie, że teraz każde z nich musi sobie radzić samo. Chociaż w zasadzie sam został tylko Elvis, bo siostry mają dodatkowe towarzystwo. Zapasy żywności kończą się drastycznie, a ci, którzy przeżyli, gotowi są zrobić wszystko, żeby tylko zaspokoić głód. Trudne czasy wymagają trudnych decyzji, a jedna z nich znowu splata ze sobą drogi nastolatków. Czy Sydney zdoła zaufać komuś, kto już raz roztrzaskał jej serce na milion kawałków? I jak szybko pożałuje swoich decyzji? [Powyższy opis pochodzi od wydawcy].

aktualnie wypożyczona

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 2 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

O dostępność zapytaj w bibliotece (1 egz.)

Filia nr 3

Wszystkie egzemplarze są obecnie wypożyczone: sygn. IV (1 egz.)

(dostępność ok. 20.05.2024)

Książka

W koszyku

oceń

Szaniec / Agnieszka Jeż. - Poznań : Burda Media Polska, 2020. - 381 stron ; 21 cm.

(Wiera Jezierska / Agnieszka Jeż ; 1)

Autor

Jeż Agnieszka (filolog). Jeż Agnieszka. Wiera Jezierska ;

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Wiera Jezierska (postać fikcyjna) Janusz Kosoń (postać fikcyjna) Hotele Sztuka przetrwania Zabójstwo Śledztwo i dochodzenie Warmia Mazury Giżycko (woj. warmińsko-mazurskie)

Gatunek

Powieść Kryminał

Przy schludnie ułożonym ciele bez oznak przemocy leży kartka z biblijnym cytatem. Warmia i Mazury, zielone tereny naznaczone czerwienią krwi. Dla jednych ziemie odzyskane, dla innych - stracone. Tu, w majątku Karolewo, działał Zakład Opiekuńczy. Podczas wojny jego pacjenci zostali zamordowani przez Gestapo, a na miejscu zainstalowała się jednostka SS chroniąca Wilczy Szaniec, kwaterę główną Adolfa Hitlera. Kilkadziesiąt lat później działa tu Szaniec, ekskluzywny hotel z programem surwiwalowym. Ośmioro gości, którzy znają tylko swoje imiona, pełna izolacja i odcięcie od świata. Idealne warunki, by „zajrzeć w głąb siebie”, jak obiecuje folder reklamowy. Idealne warunki na idealne morderstwo. Sprawę prowadzą sierżant Wiera Jezierska i komisarz Janusz Kosoń. Dla niego to finisz przed wyczekiwaną emeryturą, dla niej – trampolina, by awansować i wyrwać się z Giżycka. Okazuje się, że zamordowany to szanowany ksiądz dziekan z Olsztyna. Elegancka zbrodnia zaczyna odkrywać swoje mroczne oblicze, a nazwa Szaniec nabiera nowego znaczenia – za wysokim murem rozciąga się zwodnicze bagno poszlak; jeden nieostrożny krok i można ugrzęznąć, nigdy nie docierając do mordercy. Komendantowi zależy na statystykach, kurii na ochronie Kościoła, Wierze Jezierskiej – by odkryć i ujawnić prawdę. /Powyższy opis pochodzi od wydawcy/.

aktualnie wypożyczona

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Wszystkie egzemplarze są obecnie wypożyczone: sygn. 821.162.1-3 (1 egz.)

(dostępność ok. 17.05.2024)