SOWA OPAC : Katalog zbiorów

409 wyników

Książka

W koszyku

oceń

Autor

Diamond Jared M. (1937- ) Tesznar Tomasz

Forma i typ

Książki Publikacje naukowe

Temat

Ewolucjonizm kulturowy Socjobiologia Etnologia i antropologia kulturowa Kultura Społeczeństwo

Gatunek

Opracowanie

Dziedzina i ujęcie

Etnologia i antropologia kulturowa Historia

W tej przełomowej książce Jared Diamond odkrywa, co tak naprawdę nadało bieg historii i przyczyniło się do największych przemian, które ukształtowały świat, jaki znamy. Autor, błyskotliwie wykorzystując wiele dyscyplin naukowych, udowadnia, że to właśnie trzy tytułowe czynniki – strzelby, zarazki i stal – ukształtowały ludzkość. Społeczeństwa, które najwcześniej zajęły się produkcją żywności i udoskonaliły metody jej wytwarzania, najszybciej też porzuciły etap łowiecko-zbieracki, a następnie rozwinęły kulturę pisaną i technologię, równocześnie wyłaniając struktury organizacji państwowej i religijnej. Ale także pośrednio wytworzyły wyniszczające zarazki i udoskonaliły broń, z której pomocą podążyły w świat drogą morską i lądową, aby podbić kultury mniej rozwinięte. By zilustrować i potwierdzić swoją teorię, autor wyruszył w ekscytującą podroż po naszym globie. Dzięki temu powstała książka wyjątkowa, łącząca wydawałoby się odległe od siebie dziedziny nauki, takie jak geografia, botanika, mikrobiologia czy językoznawstwo i historia, a przy tym napisana językiem niezwykle przystępnym, zrozumiałym dla każdego czytelnika, który chce lepiej zrozumieć otaczającą go rzeczywistość. Strzelby, zarazki i stal zaliczane są do najdonioślejszych publikacji popularnonaukowych ostatnich lat oraz stanowią jedną z najważniejszych prób zrozumienia funkcjonowania współczesnego świata, obalając jednocześnie wiele rasowych uprzedzeń. /Opis pochodzi od wydawcy/.

aktualnie wypożyczona

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Wszystkie egzemplarze są obecnie wypożyczone: sygn. 316 (1 egz.)

(dostępność ok. 03.06.2024)

Książka

W koszyku

oceń

Była sobie dziewczynka / Piotr Dobry, Łukasz Majewski. - Warszawa : Wydawnictwo Tadam część Grupy Wydawniczej Vectio, 2018. - 55, [1] strona : ilustracje ; 30 cm.

Autor

Dobry Piotr. Majewski Łukasz.

Forma i typ

Książki Proza

Odbiorca

Dzieci 9-13 lat

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Dojrzewanie Dzieciństwo Dziewczęta Historia Kultura Rola społeczna Życie codzienne

Gatunek

Opowiadania i nowele

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Oddział dla Dzieci

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. II (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Pani Wymagalik / Małgorzata Domagalik. - Warszawa : W.A.B. - Grupa Wydawnicza Foksal, 2019. - 381, [1] strona ; 20 cm.

Autor

Domagalik Małgorzata (1957- ).

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Temat

Domagalik, Małgorzata (1957- ) Celebryci Dziennikarze Kultura Media publiczne Postawy

Gatunek

Pamiętniki i wspomnienia Felieton

Dziedzina i ujęcie

Kultura i sztuka

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 050+070 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Rodzina polska w kulturze realnego socjalizmu : między ideologią a codziennością / Renata Doniec. - Wydanie 1. - Kraków : Impuls, 2019. - 497 stron : ilustracje ; 24 cm.

Autor

Doniec Renata

Forma i typ

Książki Publikacje naukowe

Temat

Rodzina Socjologia Kultura Wychowanie w rodzinie Pedagogika społeczna Polska

Dziedzina i ujęcie

Socjologia i społeczeństwo Historia

Spis treści : 1. Rodzina, kultura realnego socjalizmu-ustalenia teoretyczno-badawcze ; 2. Rodzina w socjalistycznej rzeczywistości ; 3. Rodzina w dyskursie ideologiczno-propagandowym ; 4. Oblicza środowiska rodzinnego w codziennej rzeczywistości

dostępna do wypożyczenia

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 2 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 39 (1 egz.)

Czytelnia Główna

Egzemplarze są dostępne wyłącznie na miejscu w bibliotece: sygn. 39 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Babel : w dwadzieścia języków dookoła świata / Gaston Dorren ; przełożyła Anna Sak. - Kraków : Karakter, 2019. - 428, [4] strony : ilustracje ; 22 cm.

Autor

Dorren Gaston (1965- ). Sak Anna.

Forma i typ

Książki Publikacje popularnonaukowe

Temat

Kultura Języki Kultura języka Socjolingwistyka

Gatunek

Opracowanie

Dziedzina i ujęcie

Językoznawstwo Historia

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 81 (1 egz.)

Brak okładki

Książka

W koszyku

oceń

Mosty w przeszłość / Rudolf Drössler ; przeł. z niem. Alicja Engel-Pomirska, Karol Koczy. - Katowice : "Śląsk", 1988. - 245 s. : il. kolor. ; 24 cm.

Autor

Drössler Rudolf. Engel-Pomirska Alicja. Koczy Karol.

Temat

Archeologia Kultura

dostępna do wypożyczenia

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 2 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Filia nr 2

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 902/904 (1 egz.)

Wypożyczalnia dla Dorosłych (magazyn)

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 902/904 [w magazynie] (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Psychologia kultury : doświadczenia graniczne i transkulturowe / Zenon Waldemar Dudek, Andrzej Pankalla - Wyd. 2 poszerz. - Warszawa : "Enteia", 2008. - 478 s. rys., tab. ; 24 cm.

Autor

Dudek Zenon Waldemar. Pankalla Andrzej.

Temat

Etnopsychologia Kultura Psychologia

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 159.9 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Kultura w całościowym planie rozwoju / Leon Dyczewski. - Warszawa : "PAX", 2011. - 243 s. ; 21 cm.

Autor

Dyczewski Leon.

Temat

Kultura Świadomość społeczna Wartość Polska

Spis treści : 1. Procesy globalizacji i jednoczenia się Europy a kultury narodowe i etniczne ; 2. Trwałość i zmienność polskiej kultury i tożsamości ; 3.Wartości podstawą kultury polskiej ; 4.Znaczenie tradycji dla kultury i rozwoju polskiej tożsamości ; 5. Pamięć przeszłości i tożsamość kulturow ; 6. Rola inteligencji - elit w ugruntowaniu i rozwoju polskiej tożsamości ; 7.Rola kościoła katolickiego w rozwoju współczesnej kultury polskiej ; 8.Centrum kultury czynnikiem rozwoju społeczności lokalnej ; 9.Rola animatora kultury w społeczności likalnej ; 10.Kultura w całościowym planie rozwoju.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 316 (1 egz.)

Brak okładki

Książka

W koszyku

oceń

Edukacja+animacja / red. Karolina Dziełak. - Warszawa : Narodowe Centrum Kultury, 2011. - 113 s. : il.kol. ; 21 cm.

Autor

Dziełak Karolina.

Temat

Kultura Animatorzy społeczno-kulturalni Animacja społeczno-kulturalna

dostępna w czytelni

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Czytelnia Główna

Egzemplarze są dostępne wyłącznie na miejscu w bibliotece: sygn. 37 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Darcie pierza / Anna Dziewit-Meller. - Wydanie pierwsze. - Kraków : Wydawnictwo Literackie, 2022. - 354, [5] stron ; 20 cm.

Autor

Dziewit-Meller Anna (1981- ).

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Demokracja Feminizm Kultura Społeczeństwo Polska Śląsk

Gatunek

Antologia Felieton

Dziedzina i ujęcie

Socjologia i społeczeństwo

Kobiecy głos w twoim domu. Śmiała i bezkompromisowa nowa książka Anny Dziewit-Meller. Bezwzględnie szczere teksty Anny Dziewit-Meller, które swoją aktualnością trafiają w samo sedno. Pisarka na piedestale stawia kobiety. Zwraca uwagę na ich sprawczość, siłę, cielesność, ale i powraca do historii, w której były zbyt często pomijane pomimo istotnych osiągnięć. Pisze też o kwestiach mniej lub bardziej dotyczących nas wszystkich – tolerancji, walce o demokrację, postprawdzie, ruchach antyszczepionkowców, kulturze pracoholizmu czy konieczności nowego spojrzenia na świat, które zdeterminowała pandemia. Anna Dziewit-Meller nie pomija również osobistych wątków – począwszy od przyglądania się swojej śląskości, wspominanie rockandrollowej przeszłości aż po (nie)miłość do Polski i uczenie się nudy. /Powyższy opis pochodzi od wydawcy/.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821.162.1-92 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Po co nam kultura / Terry Eagleton ; przeł. Antoni Górny. - Warszawa : Wydaw. Literackie Muza SA, 2012. - 185, [7] s. ; 19 cm.

(Spectrum)

Autor

Eagleton Terry (1943- ). Górny Antoni.

Temat

Antropologia społeczna Kultura

dostępna w czytelni

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Czytelnia Główna

Egzemplarze są dostępne wyłącznie na miejscu w bibliotece: sygn. 008 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Życie w micie czyli Jak nie trafić do raju na niby i odnaleźć harmonię ze światem /Wojciech Eichelberger, Beata Pawłowicz. - Warszawa : "Zwierciadło", 2014. - 290 , [1] s. ; 21 cm.

Autor

Eichelberger Wojciech (1944- ). Pawłowicz Beata.

Temat

Kultura

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 316 (1 egz.)

Brak okładki

Książka

W koszyku

oceń

O procesie cywilizacji : analizy socjo-i psychogenetyczne / Norbert Elias ; przeł. Tadeusz Zabłudowski i Kamil Markiewicz. - Warszawa : Wydaw. W.A.B., 2012. - 645, [3] s. ; 25 cm.

(Seria z Wagą)

Autor

Elias Norbert (1897-1990). Markiewicz Kamil. Zabłudowski Tadeusz.

Temat

Kultura Obyczaje Psychohistoria. Rozwój społeczny Europa Zachodnia

Poprzedni tytuł. : Przemiany obyczajów w cywilizacji Zachodu.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94(4) (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Przemiany obyczajów w cywilizacji Zachodu / Norbert Elias ; przeł. [z niem.] Tadeusz Zabłudowski. - Warszawa : Państw. Instytut Wydawniczy, 1980. - 534 s. ; 19 cm.

Autor

Elias Norbert (1897-1990). Zabłudowski Tadeusz.

Temat

Kultura

dostępna do wypożyczenia

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 2 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Filia nr 2

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94(4) (1 egz.)

Wypożyczalnia dla Dorosłych (magazyn)

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94(4) [w magazynie] (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Uwagi ku definicji kultury / T. S. Eliot ; przekład: Jarosław Rybski. - Kraków : Wydawnictwo Vis-á-vis Etiuda, 2021. - 169, [9] strony ; 19 cm.

(Meandry Kultury)

Autor

Eliot Thomas Stearns (1888-1965) Rybski Jarosław (1966-2020)

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Temat

Kultura Polityka Sekty i nowe ruchy religijne Europa

Gatunek

Esej

Dziedzina i ujęcie

Etnologia i antropologia kulturowa Polityka, politologia, administracja publiczna

Thomas S. Eliot (1888-1965) - angielski pisarz, poeta, eseista, laureat Nagrody Nobla 1948, uznawany za jednego z najwybitniejszych pisarzy, myślicieli angielskich XX wieku. Do jego najważniejszych dzieł należą m.in. "Ziemia jałowa" czy "Mord w katedrze". Uwagi ku definicji kultury to do tej pory nigdy nie wydana w Polsce książka eseistyczna. Eliot próbuje w niej zdefiniować pojęcie kultury; jak sam pisze Termin kultura ma różne asocjacje w zależności od tego czy mamy rozwój indywidualny, rozwój grupy czy klasy czy też całego społeczeństwa. Częścią mojej tezy jest to, że kultura jednostki jest zależna od kultury grupy czy klasy oraz, że kultura grupy czy klasy jest zależna od kultury całego społeczeństwa do którego ta grupa czy klasa należy. Bardzo ciekawe wydają się szczególnie te fragmenty eseju Eliota, w którym zajmuje się on relacjami między kulturą, a polityką, także kulturą, a sektą. Całość rozważań uzupełnia dodatek "Jedność kultury europejskiej" odzwierciedlającej się zwłaszcza w sztuce, szczególnie w literaturze. W tej jedności widzi Eliot główne źródło nadziei na przekleństwa polityki i podstawę europejskiej przyszłości. /Powyższy opis pochodzi od wydawcy/.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 316 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Język : narzędzie kultury / Daniel L. Everett ; tłumaczenie Zofia Wąchocka, Paweł Paszkowski. - Wydanie II. - Kraków : Copernicus Center Press, 2021. - 456, [7] stron ; 22 cm.

Autor

Everett Daniel Leonard (1951- ) Paszkowski Paweł Wąchocka Zofia

Forma i typ

Książki Publikacje naukowe

Temat

Antropologia słowa Socjolingwistyka Język Kultura

Dziedzina i ujęcie

Językoznawstwo Socjologia i społeczeństwo

Jak powstał język? Jak to się dzieje, że przyswaja go każdy człowiek? Skąd wzięło się tyle podobieństw między językami, skoro każdy z nich powstał na potrzeby innej kultury? Od lat panuje przekonanie, że język jest zakodowany w naszych genach i że istnieje w każdym z nas jako wrodzony i instynktowny byt. Daniel Everett otwarcie kontestuje ten pogląd, dowodząc, że język to narzędzie wynalezione przez człowieka, które można stworzyć na nowo lub dać mu popaść w zapomnienie, tak jak dzieje się to z każdym innym narzędziem. Everett pokazuje, jak ewolucja form języka – ujawniająca się w różnicach gramatycznych między nimi – odzwierciedla kształtowanie języka przez ludzkie doświadczenia i społeczeństwa w ich wielkiej różnorodności. Odwołując się do antropologii, prymatologii, informatyki, filozofii, językoznawstwa, psychologii oraz własnych pionierskich badań nad amazońskim plemieniem Pirahã, Everett w sposób bezprecedensowy objaśnia naturę języka jako zjawiska kształtowanego przez społeczeństwo. Przedstawia dzięki temu nowy sposób widzenia tego, jak myślimy i kim jesteśmy. Ta książka to objawienie. Język jest najbardziej zdumiewającym aspektem człowieczeństwa". "The Guardian" "Znaczenia dzieła Everetta nie sposób przecenić - jest śmiałe pod względem intelektualnym, a jednocześnie pełne głębokiego i zdradzającego ogromną pasję podziwu dla zróżnicowania ludzkości. Lektura tej książki sprawi, że na wymierające języki spojrzycie z takim samym zaniepokojeniem, jak na fokę lub wieloryba ginące z ręki człowieka. Pomimo swojego bogactwa to książka bardzo łatwa w odbiorze. Everett nie jest pierwszym, który rzuca wyzwanie językoznawczemu autorytetowi Chomsky’ego, ale robi to w sposób wyjątkowo przystępny, a dzięki wieloletnim badaniom w Amazonii – również wyjątkowo dobrze udokumentowany." "The Sunday Times" Powyższy opis pochodzi od wydawcy.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych (magazyn)

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 81 [w magazynie] (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Język narzędzie kultury / Daniel L. Everett ; tłumaczenie Zofia Wąchocka, Paweł Paszkowski. - Wydanie II. - Kraków : Copernicus Center Press, 2021. - 456, [3] strony ; 22 cm.

Autor

Everett Daniel Leonard (1951- ) Wąchocka Zofia (tłumacz) Paszkowski Paweł

Forma i typ

Książki Publikacje naukowe

Temat

Język Kultura Socjolingwistyka Antropologia społeczna

Gatunek

Opracowanie

Dziedzina i ujęcie

Językoznawstwo

"Jak powstał język? Jak to się dzieje, że przyswaja go każdy człowiek? Skąd wzięło się tyle podobieństw między językami, skoro każdy z nich powstał na potrzeby innej kultury? Od lat panuje przekonanie, że język jest zakodowany w naszych genach i że istnieje w każdym z nas jako wrodzony i instynktowny byt. Daniel Everett otwarcie kontestuje ten pogląd, dowodząc, że język to narzędzie wynalezione przez człowieka, które można stworzyć na nowo lub dać mu popaść w zapomnienie, tak jak dzieje się to z każdym innym narzędziem. Everett pokazuje, jak ewolucja form języka – ujawniająca się w różnicach gramatycznych między nimi – odzwierciedla kształtowanie języka przez ludzkie doświadczenia i społeczeństwa w ich wielkiej różnorodności. Odwołując się do antropologii, prymatologii, informatyki, filozofii, językoznawstwa, psychologii oraz własnych pionierskich badań nad amazońskim plemieniem Pirahã, Everett w sposób bezprecedensowy objaśnia naturę języka jako zjawiska kształtowanego przez społeczeństwo. Przedstawia dzięki temu nowy sposób widzenia tego, jak myślimy i kim jesteśmy. Ta książka to objawienie. Język jest najbardziej zdumiewającym aspektem człowieczeństwa" - "The Guardian". "Znaczenia dzieła Everetta nie sposób przecenić - jest śmiałe pod względem intelektualnym, a jednocześnie pełne głębokiego i zdradzającego ogromną pasję podziwu dla zróżnicowania ludzkości. Lektura tej książki sprawi, że na wymierające języki spojrzycie z takim samym zaniepokojeniem, jak na fokę lub wieloryba ginące z ręki człowieka. Pomimo swojego bogactwa to książka bardzo łatwa w odbiorze. Everett nie jest pierwszym, który rzuca wyzwanie językoznawczemu autorytetowi Chomsky’ego, ale robi to w sposób wyjątkowo przystępny, a dzięki wieloletnim badaniom w Amazonii – również wyjątkowo dobrze udokumentowany" - "The Sunday Times". /Powyższy opis pochodzi od wydawcy/.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 81 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Atlas Polski : dla dzieci / [redakcja Liliana Fabisińska ; ilustracje Paweł Rosołek]. - Warszawa : Wilga, 2007. - [10] stron : ilustracje kolorowe ; 30 cm + karty do gry.

Autor

Fabisińska Liliana (1971- ) Rosołek Paweł

Forma i typ

Książki Publikacje popularnonaukowe

Odbiorca

Dzieci 6-8 lat

Temat

Województwa Przyroda Kultura Polska

Gatunek

Publikacja bogato ilustrowana

Dziedzina i ujęcie

Geografia i nauki o Ziemi

Atlas Polski dla dzieci z kartami.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Oddział dla Dzieci

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 9/IIW (1 egz.)

Brak okładki

Książka

W koszyku

oceń

Autografy / Jolanta Fajkowska. - Michałów-Grabina : Instytut Wydawniczy Latarnik, 2006. - 254 s. : rys. ; 21 cm.

(Biblioteka Latarnika)

Autor

Fajkowska Jolanta.

Temat

Kultura Publicystyka polska

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych (magazyn)

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 008 [w magazynie] (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Drogami wokół Bogoty: podróże po nowej Kolumbii / Tom Feiling ; przełożyła Dorota Józefowicz. - Warszawa : Wydawnictwo Magnus, 2018. - 302, [1] strona ; 21 cm.

(Ciepło/Zimno)

Autor

Feiling Tom. Józefowicz Dorota.

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Temat

Historia Kultura Życie codzienne Kolumbia

Gatunek

Relacja z podróży

Dziedzina i ujęcie

Historia Podróże i turystyka

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 913(8) (1 egz.)