Historia Legionów Polskich jest mało znana, a informacje o nich pokutujące w naszym społeczeństwie zazwyczaj nie odpowiadają prawdzie. Stały się one klasycznymi mitami. Zakorzeniły się mocno w świadomości narodowej w okresie międzywojennym, zwłaszcza po roku 1926, gdy piłsudczycy znaleźli się u władzy. Pod władzą komunistyczną krążyły one podskórnie w znacznej mierze stały się częścią polskiej świadomości narodowej. Były przekazywane z pokolenia na pokolenie, a ich egzemplifikacją jest przekonanie, że w roku 1918 odzyskaliśmy wolność wyłącznie dzięki Józefowi Piłsudskiemu.

Niniejsza książka nie ma owych legionowych mitów obalać. Ambicją tej publikacji jest ukazanie całej złożoności i wielobarwności ruchu legionowego z jego różnorodnymi korzeniami. Zaczyna się nie od wymarszu Pierwszej Kadrowej ale od działalności Organizacji Bojowej PPS. Autor omawia działalność Związku Walki Czynnej, a następnie Związku Strzeleckiego. Przybliża proces kształtowania się związanego z nimi obozu politycznego, funkcjonującego w Galicji.

„Krwawe psy” Lisowskiego

To uznawana za najlepszą, lekka jazda jaką znał świat. Ossendowski opisuje losy trzech członków tego oddziału, którzy pełnili służbę dla Rzeczypospolitej u boku syna króla Zygmunta III – królewicza Władysława- podczas wyprawy na Moskwę. Pomimo iż mieli postępować honorowo, kiedy za swoją służbę przestali dostawać należny im żołd, sami go sobie odbierali pozostawiając tylko ogień i śmierć…

„Losy pasierbów” to trzecia powieść Floriana Czarnyszewicza, ale gdy wziąć pod uwagę chronologię opowiadanych wydarzeń, stanowi ona zamknięcie swego rodzaju tetralogii, jaką stanowią „Nadberezeńcy” (1942), „Wicik Żywica” (1953) i „Chłopcy z Nowoszyszek” (1963). Tetralogii, gdyż łączą te powieści bohaterowie: wszyscy pochodzą z okolic Berezyny, wszyscy są Polakami i katolikami, wszyscy walczyli o niepodległość swej wielkiej i małej ojczyzny. Dzisiaj zobaczymy pewnie w „Losach pasierbów” epilog „Nadberezeńców”, dopełnienie – historyczne i literackie – historii dramatycznego exodusu mieszkańców ziem wschodnich z ich ojczyzny, która nie umiała docenić ich ofiary i nie potrafiła się o nich zatroszczyć. Jest to też pożegnanie Czarnyszewicza z Ojczyzną, jedno z najbardziej przejmujących, jakie pozostawiła nam literatura polska.

Zbrodnia katyńska na narodzie polskim, skazana przez dziesiątki lat na zakłamanie lub zapomnienie, była najstraszniejszym owocem komunistycznej ideologii i moskiewskiego imperializmu. Cały czas trwa walka o wyjaśnienie wszystkich aspektów ludobójstwa z 1940_r., jego sprawiedliwe osądzenie, a przede wszystkim o to, by w świadomości historycznej Polaków i innych narodów obecna była prawda o Katyniu. Kluczem do tej obecności jest pogłębianie i popularyzowanie wiedzy o sprawie katyńskiej, publikacja ta ma być w moim zamiarze małą cegiełką w rosnącym, pomimo trudności, murze rzetelnej wiedzy o Katyniu. Wiedzy, która wraz moralnością stanowi najlepszą obronę przed kłamstwem i relatywizmem.

Tytułowi „Mali zwycięzcy” to rodzeństwo – 15 letni Henryk, 13 letni Romek i 11 letnia Irenka, którzy wraz ze swoim ojcem uciekają z Chin przed wojną. Tajfun zmusza jednak ich samolot do awaryjnego lądowania i nieszczęśliwie lądują na bezkresnym odludziu nie wiedząc, w jakim kierunku szukać pomocy. Sytuacja komplikuje się, gdy ojciec wraz z pilotem wyruszają na poszukiwanie paliwa do samolotu i już nie wracają… Osamotnione dzieci, jednak nie są tak bezbronne jak mogłoby się wydawać, a my śledzimy ich długą i wyboistą drogę do odnalezienia cywilizacji…

Jak knuć!

Jeśli przesłuchasz rozdział pierwszy, być może nie będziesz musiał stosować porad z dwóch następnych. Gdy zapoznasz się z drugim, będziesz wiedział, na jakiej podstawie prawnej nie można skazać Cię za lekturę trzeciego. A kiedy przesłuchasz trzeci, będziesz już pewny, dlaczego najlepiej przemilczeć fakt, że przesłuchałeś audiobooka.

Doktor Mirosław Sulej do napisania biografii „Orlika” przygotowywał się bardzo sumiennie. Już w 2005 roku napisał jego popularną, skróconą biografię przeznaczoną do szerszego użytku. W roku 2012 wydał drukiem (w Oficynie Wydawniczej Volumen) kapitalną monografię terenu, który był głównym obszarem działania Mariana Bernaciaka „Orlika” i jego podkomendnych w latach II wojny światowej oraz w okresie zdobywania władzy przez komunistów przy pomocy ich sowieckich mocodawców. Jego praca Zdrada i zbrodnia. Studium przypadku. Komuniści na terenie Podobwodu Dęblin-Ryki Armii Krajowej podczas II wojny światowej i później może być wzorem dla przyszłych badaczy. Nic nie należy opuszczać, cenzurować, pomijać. Korzystać z wszelkich źródeł i publikacji, które mogą przyczynić się do wszechstronnego wyjaśnienia wszystkich opisywanych okoliczności…
Tak należy cierpliwie i odważnie odtwarzać naszą historię w mikroskali, aby w przyszłości uzyskać szczegółową syntezę.

Z Przedmowy Leszka Żebrowskiego

Przed Państwem, oparta na wielu źródłach z epoki oraz późniejszych badaniach naukowych, gawęda o Mikołaju Koperniku. Opis życia i środowiska największego polskiego astronoma jest próbą odpowiedzi na pytania: kto wywarł największy wpływ na Kopernika, kogo mógł on spotkać na swojej drodze, w jaki sposób został ukształtowany jako człowiek i naukowiec? Nie jest to wykład o astronomii ani sucha chronologia życia, bardziej opowieść o realiach renesansu. Wszak była to epoka, w której kształcono wszechstronnie i można było z tego skorzystać, jak uczynił to Mikołaj Kopernik lub stracić szansę, jak jego starszy brat. Miłym dodatkiem jest zbiór kopernikanów, obszerny opis miejsc związanych z Kopernikiem, które dziś można obejrzeć i który zaprasza do zwiedzania Polski i Europy śladami mędrca fromborskiego.

Książka opisuje los porucznika Władysława Lisa, zesłanego na Syberię za udział w wojnie polsko-rosyjskiej. Jego żona, Julianna, dobrowolnie dołącza do niego, by razem osiedlić się w wiosce Narym. Dzięki swej pracowitości, uczciwości i dobroci, szybko nawiązują serdeczną więź z mieszkańcami, opierającą się na wzajemnej pomocy. Bohaterowie są wzorem cnót i wartości, takich jak sprawiedliwość, męstwo, patriotyzm, wytrwałość, empatia, braterstwo, miłość małżeńska, walka o wolność. Są ludźmi prawdziwie mocnymi, którzy wzbudzają podziw i inspirują.

Autor barwnie przedstawia styl życia lokalnej ludności, ich zwyczaje oraz sposoby radzenia sobie z trudnymi warunkami i dziką przyrodą. Bogactwo szczegółów przenosi momentalnie w inny, obcy świat i przybliża prawa, jakimi się rządzi. Niewątpliwą zaletą książki jest jej piękny, już nieco archaiczny język, który już sam w sobie sprawia przyjemność słuchającemu. Wszystko to pokrzepia serca, jest również pełne ciepła i optymizmu, które bohaterowie wykrzesują z siebie w chłodzie i trudach groźnej Syberii, mimo dotkliwej tęsknoty za krajem. Lecz jak wielką siłę może mieć człowiek, wobec bezlitosnej Syberii?

Marszałek o sobie, o swojej wizji Polski, rządzenia, nadziejach, pragnieniach i niezrealizowanych marzeniach. Wspomnienia Józefa Piłsudskiego czyta Maciej Gąsiorek. Najważniejszy Polak pierwszej połowy XX wieku wspomina boje stoczone w czasie formowania Legionów Polskich i walk w I wojnie światowej. Zaskakujące, literackie oblicze wojskowego, pełne emocji, ciekawych przemyśleń i anegdot Naczelnego Wodza z czasów, kiedy dopiero zaprawiał się w walce jako dowódca. Swoją walkę działacz PPS przedstawia w formie opowieści, analizując przeżyte sytuacje i opisując atmosferę wydarzeń.

W dziewięciu opowiadaniach o Powstaniu Styczniowym, które składają się na Musi być! Kazimierza Konarskiego, zasadnicze wydarzenia (np. bitwa żyżyńska w Spotkaniu) opracowane zostały zgodnie z wiedza historyczną, na podstawie źródeł i relacji świadków. Jednym z tych świadków jest ojciec autora, Szymon. W Wyprawie wykonuje ważne zadanie dla powstańców. Końcowe Relikwie, w których młodzi żołnierze Legionów Polskich spotykają wdowę po powstańcu styczniowym, spinają lata 1863 i 1914 w jeden logiczny ciąg. Mimo, że ukazują polskie społeczeństwo głęboko podzielone zarówno w 1863 r., jak i w 1914, przedstawiają historię jako zgodną sztafetę pokoleń. Biegniemy w niej także my sami. Nie możemy od niej uciec, więc spróbujmy poznać i zrozumieć. To przecież część naszego „ja”.

dr Anna Maria Krajewska

Książka o Viktorze Orbanie jest to opowieść o zagorzałym kibicu piłki nożnej, czułym ojcu pięciorga dzieci oraz o niezwykle barwnym i kontrowersyjnym przywódcy politycznym, przyciągającym dziś uwagę całej Europy. Napastnik, Premier Węgier, Viktor Orban zaczął jako młody, wojowniczy liberał, który w słynnym już przemówieniu do milionów Węgrów podczas symbolicznego pogrzebu Imre Nagya w 1989, wezwał sowieckie wojska do opuszczenia Węgier. Zszokował tym zarówno ówczesnych komunistów, jak i ówczesną opozycję.

Cztery lata po tych wydarzeniach, po kilkugodzinnej rozmowie z umierającym premierem Józsefem Antall’em, dało się zauważyć w Orbanie polityczną i duchową ewolucję. Przyczynił się on do rozłamu w swojej partii a następnie rozpoczął budowę silnego, konserwatywnego ugrupowania. Integrując całą węgierską prawicę, stał się hegemonem na węgierskiej scenie politycznej. Wciąż utrzymując swoją pozycję w państwie przeprowadza głębokie reformy wywołujące kontrowersje w całej Europie

L’Allemagne, la Russie et la Question polonaise

„[…]po upadku ostatniego powstania kwestia polska przestała być międzynarodową, stała się kwestią wewnętrzną trzech państw, posiadających ziemie polskie, i, jako taka, zdawała się zbliżać ku rozwiązaniu. Zdawało się, że Prusy zgermanizują Polaków, że Rosja ich zrusyfikuje, Austria zaś, dawszy Galicji prawa narodowe, pozornie uregulowała raz na zawsze ich położenie w Państwie. Rzeczywistość wykazała, że te rachuby były mylne. Pomimo niezwykłych środków eksterminacyjnych, zastosowanych przez Prusy, narodowość polska w tym Państwie zdołała się nawet wzmocnić; system rusyfikacyjny w Królestwie nie przyniósł żadnych rezultatów, prócz ujemnych dla państwa, a nie rozwiązał sprawy nawet na Litwie; wreszcie, w Austrii, w miarę wzrostu sił Słowiańszczyzny i jej organizowania się, Polacy wchodzą na drogę polityczną, niedogodną dla posiadających hegemonię Niemców. We wszystkich ziemiach polskich, pod wpływem oświaty mas i demokratyzacji politycznej, nastąpiło podniesienie energii narodowej, i kwestia polska dziś, po czterdziestu latach, zjawia się na nowo jako paląca i pierwszorzędnej wagi dla każdego z trzech państw kwestia polityczna.[…]”

Sam autor pisze tak w streszczeniu książki przesłanym w przekładzie francuskim dla A. Leroy-Beaulieu, dyrektora Szkoły Nauk Politycznych we Francji.

To się tak tylko wydawało Białemu Kapitanowi – bohaterowi powieści OKRĘTY ZBŁĄKANE – że osiągnął już swój cel. Wystarczyła krótka prasowa wzmianka, ujrzana przypadkiem w jednym z dzienników, aby odsunął on na bok dalekosiężne syberyjskie plany i wsiadł do pierwszego pociągu zdążającego w przeciwnym kierunku. Jakże jednak usprawiedliwić obojętność i chłód?

Nie jest łatwo wskazać ludziom pochłoniętym walką o bogactwo, drogę właściwą, opartych na prawdziwych chrześcijańskich wartościach. Kogo więc miała na myśli Elza, mówiąc: „Pogubiły się okręty zbłąkane, bezradne, rozmiotane przez dmę nordową po szerokim obliczu morza…”? Syberyjskich poszukiwaczy złota czy może samego Białego Kapitana?

Powieść po raz pierwszy wydana w 1925 roku, będąca jednym z „owoców” podróży A.F. Ossendowskiego z drugą żoną – Zofią Płoszko, po Hiszpanii oraz Afryce północnej i zachodniej. Czytelnik zostaje przeniesiony do czasu przedwojennego Maroko, gdzie poznaje piękną Czar Aziza, tytułową „Orlicę”. Jej mąż, Ras Ben Hoggar, jest rozbójnikiem, którego nieudany napad na hiszpańską karawanę zmusza do ucieczki oraz ukrycia w górach Atlasu. Nasza bohaterka pozostaje jednak sama w wiosce, a rozłąka z mężem przyczynia się do wielu nieszczęść kobiety. Oprócz ciekawej historii czytelnika mogą zachwycić również opisy pięknej, górskiej przyrody, które dzięki prostemu językowi działają w sposób magiczny na wyobraźnię odbiorcy, wprost przenosząc go w góry Atlasu z tamtych czasów.

„Pamiętnik” Pawła Jasienicy jest jego ostatnim, niestety nieukończonym, przesłaniem do czytelników. Pisany był od 5 stycznia 1970 roku, już w okresie rozwijającej się, choć jeszcze utajonej, ciężkiej choroby autora, która miała po ośmiu miesiącach spowodować jego przedwczesną śmierć. Najcenniejsze karty tej pracy to wspomnienia z carskiej Rosji, gdzie Lech Beynar urodził się i wychowywał do dziewiątego roku życia, i z życia akademickiego w Wilnie, od 1928 roku, widzianego oczami inteligentnego studenta historii Uniwersytetu im. Stefana Batorego. Z wnikliwą szczerością mówi tu Jasienica o wielu znaczących potem, a nawet sławnych ludziach (Miłosz), ale także i o tych, którzy nie najlepiej zapisali się w pamięci Polaków (Stefan Jędrychowski, czy krwawy generał Zarako-Zarakowski). Nieukończony „Pamiętnik” pozostanie ważnym esejem historycznym, wpisującym się dobrze w zamiar autora czynnego uczestnictwa w „sporach na temat dziejów narodu”.

W „Pamiętnikach” Józef Haller – Błękitny Generał – zawarł opis swego niezwykle burzliwego życia, od patriotycznej i głęboko religijnej atmosfery domu rodzinnego, aż po lata spędzone na emigracji. Jest to głos uczestnika doniosłych wydarzeń z historii odradzającego się państwa polskiego i II wojny światowej, dowódcy wielkich polskich formacji wojskowych, dzielnego żołnierza i znanego polityka, pozostającego w cieniu Marszałka. Głos człowieka dziś może nieco zapomnianego, ale jakże dla historii znaczącego.

„Kochane Dzieci, …

Jeżeli te pamiętniki mogą mieć jakąś wartość, wyjąwszy uczuciową, to chyba tę, że przeżywszy lat sześćdziesiąt, dotknąwszy różnych szczebli towarzystwa, żyjąc w epoce dziwnych i niepospolitych przewrotów, nie tylko w kraju naszym, ale i w obcych, byłam świadkiem naocznym, jak nasze towarzystwo ulegając silnym wpływom zewnętrznym i wewnętrznym, nagle się przekształcało zrzucając dawną postać, a przyoblekając nową.”

TOM I

Z opowieści rodzinnych, zapamiętanych obrazów, zamglonej pamięci dziecka i dorosłej refleksji nad tym, co zaszło w początkach życia, składa się pierwszy tom „Pamiętników”. Widzimy szczęście spokojnego, skromnego życia rodziny kresowej, zmącone chorobą i śmiercią ojca. Podziwiamy codzienną dzielność i zaradność kobiet, starających się utrzymać niewielkie gospodarstwo. Towarzyszymy maleńkiej Ewie w przeprowadzkach do spokrewnionych, lecz obcych jej dworków, gdzie była oddawana na wychowanie. Z ciekawością oglądamy jej oczami życie krewnych, przyglądając się im w codzienności i od wielkiego święta.

Epopeja narodowa Adama Mickiewicza „Pan Tadeusz” powstała w latach 1832-1834 w Paryżu w epoce romantyzmu. Utwór ten został wydany po raz pierwszy przez Aleksandra Jełowickiego w Paryżu. Opowiada o życiu polskiej szlachty pod zaborem rosyjskim i o przybyciu wojska napoleońskiego na Litwę. Głównymi bohaterami są szlachcice: Tadeusz Soplica, Jacek Soplica, Sędzia, Hrabia i Wojski Hreczecha oraz Zosia i Telimena. Akcja toczy się w latach 1811-1812 w Soplicowie, w jego okolicy i w Dobrzynie. Tło historyczne epopei stanowi wyprawa wojska napoleońskiego na Litwę. W swoim dziele Mickiewicz znakomicie opisał staropolskie zwyczaje szlachty oraz społeczeństwo szlacheckie. Akcja poematu jest żywa, wartka i od początku do końca trzyma w napięciu. Jest w niej wiele zwrotów, dzięki czemu stwarza ona interesującą, a czasem nawet tajemniczą atmosferę.

„Postrach gór” to powieść, której akcja dzieje się w dwudziestoleciu międzywojennym na Huculszczyźnie i w Warszawie. Młody bohater książki, wychowany w Wierchowinie, zostaje powołany do wojska i trafia do warszawskiego pułku, gdzie niebagatelny wpływ na niego ma wojskowa dyscyplina i poznana przypadkiem panna Stefania. Jerzy wciąż jednak pamięta pozostawioną grażdę i czekającą na jego powrót dziewczynę. Poszukuje swojego miejsca, życiowej drogi, będzie więc musiał dokonać poważnych wyborów. Spotka go przytym wiele niebezpiecznych lub zabawnych przygód, pozna ludzi szlachetnych i złych, a los zmusi go , by wykazał się hartem ducha i ciała. Nie tak łatwo przecież zasłużyć na miano „Postrachu Gór”