Co niesie ze sobą tajemniczy sygnał z kosmosu, który uczeni ochrzcili mianem “Głosu Pana”? Czy przypadkiem odkryta neutrinowa transmisja jest dobroczynnym przesłaniem od naszych starszych braci w rozumie? Czy też raczej zawiera śmiertelnie niebezpieczny przepis na broń masowego rażenia? Próby rozwiązania tej zagadki, podejmowane przez najtęższe umysły epoki, stanowią równocześnie poszukiwanie granic ludzkiego poznania.
Historia skonstruowanego dla celów militarnych superkomputera, który kategorycznie odmawia służby wojskowej, aby poświęcić się rozważaniom filozoficznym. Lem patrzy na człowieka z ponadludzkiej perspektywy: oddaje głos wyższemu intelektowi, który prezentuje nam nowatorski i nieszablonowy sposób myślenia. Porywające wykłady Golema cechuje żelazna logika i dyscyplina wywodu, bezkompromisowość oraz niezwykła otwartość światopoglądu.
Były kosmonauta próbuje wyjaśnić tajemniczą serię zgonów amerykańskich turystów we Włoszech. Dynamiczna i pełna nieoczekiwanych zwrotów akcja wykracza poza zwyczajową fabułę powieści sensacyjnej – postępująca złożoność świata sprawia, że w śledztwie kluczową rolę zaczyna odgrywać statystyka.
W jednej ze swych najbardziej karkołomnych wypraw Ijon Tichy przedziera się przez kolejne warstwy halucynacji w poszukiwaniu rzeczywistości. Futurystyczna wizja przeludnionej Ziemi jest pesymistyczna i zarazem niewymownie zabawna. Groteskowa powieść Lema bywa często wskazywana jako pierwowzór Matrixa braci Wachowskich.
Zebrane w tym tomie opowiadania pochodzą z różnych czasów, traktują o różnorodnych sprawach, jednak wszystkie starają się odpowiadać na najgłębiej w samym autorze zakorzenione i wciąż przez dziesięciolecia powracające pytania natury filozoficznej. Dają też próbkę niezwykłego kunsztu Lema w przetwarzaniu typowych wątków fantastyki w oryginalny i wielowarstwowy dyskurs o istocie człowieczeństwa i możliwości wyjścia ku innemu już, nieczłowieczemu myśleniu.
Stanisław Lem był nie tylko genialnym pisarzem, ale również błyskotliwym i pełnym pasji krytykiem. Jego przenikliwe, często zaskakujące interpretacje dają nam wyjątkową okazję poznania zakamarków kuchni literackiej, niedostępnych najczęściej dla zwykłych śmiertelników. Książka odkrywa przed nami Lema-czytelnika - uważnego, kompetentnego, zaangażowanego, lecz momentami bezlitosnego i bezkompromisowego wobec kolegów po piórze.
SPIS TREŚCI:
Do moich czytelników
CZĘŚĆ PIERWSZA
Niebezpieczne związki
Głos autora w dyskusji nad "Filozofią przypadku"
Wyznania antysemioty
Tzvetana Todorova fantastyczna teoria literatury
O niekonsekwencji w literaturze
Markiz w grafie
Science fiction: beznadziejny przypadek – z wyjątkami
Mój pogląd na literaturę
CZĘŚĆ DRUGA
O Dostojewskim niepowściągliwie
"Lolita", czyli Stawrogin i Beatrycze
Andrzeja Kijowskiego poema narodowe
Przedmowa do "Torpedy czasu" A. Słonimskiego
Posłowie do "Wojny światów" H.G. Wellsa
Posłowie do "Ubika" Ph. Dicka
Posłowie do "Niesamowitych opowieści" S. Grabińskiego
Posłowie do "Pikniku na skraju drogi" i "Lasu" A. i B. Strugackich
“Niezwyciężony” to znakomite połączenie literatury science fiction z elementami powieści sensacyjnej: czytelnik zostaje wciągnięty w sam środek widowiskowej kosmicznej batalii. Pozornie klasyczny opis wojny światów kryje jednak w sobie jednak dużo głębszą refleksję: na ile człowiek pozostaje zakładnikiem swojej ślepej skłonności do dominacji oraz stworzonej w tym celu technologii?
Pilot Pirx to sympatyczny, trochę gapiowaty chłopak z sąsiedztwa, siedzący za sterami gwiazdolotów. Na co dzień boryka się z przyziemnymi bolączkami epoki kosmicznych podróży: chciwymi armatorami, niesforną załogą i zdezelowaną flotą. Pirx doskonale radzi sobie jednak również w sytuacjach ekstremalnych, wymagających twórczego myślenia oraz niekonwencjonalnych zachowań. Sensacyjne historie, w których pobrzmiewają echa Sherlocka Holmesa, są pretekstem do rozważań na temat istoty człowieczeństwa, jako sumy naszych błędów i niedoskonałości.
„Pamiętnik znaleziony w wannie” to opowieść pracownika wywiadu, który błąka się w gmachu swej wywiadowczej centrali, szukając instrukcji działania. Stopniowo orientujemy się, że jego groteskowe przygody to metafora ludzkiego życia, w trakcie którego także na próżno szukamy istoty, sensu świata i własnej działalności. Historia nasycona jest groteskowym komizmem, a jednocześnie ma cechy sennego koszmaru, z którego – tak jak z Gmachu – nie ma wyjścia.
W ostatniej ze swych podróży Ijon Tichy wyrusza na inspekcję Księżyca, zmienionego przez mocarstwa w gigantyczną zbrojownię i doświadczalny poligon. Dyżurny przedstawiciel ludzkości wraca na Ziemię z uszkodzonym mózgiem, a jednocześnie z ukrytą w nim informacją, na którą dybią wywiady całego świata. Sensacyjna, pełna nieoczekiwanych zwrotów akcji powieść kryje w sobie głęboko ironiczne przesłanie.
Hal Bregg powraca z dalekiej astronautycznej wyprawy. Tymczasem na skutek paradoksu Einsteina na Ziemi upłynęło całe stulecie. Ludzie zostali pozbawieni groźnych zwierzęcych instynktów. Jak odnajdzie się w tym świecie astronauta, traktowany przez zniewieściałe otoczenie jak nieobliczany neandertalczyk?
Najsłynniejsza powieść Lema, należąca do kanonu literatury XX wieku, przetłumaczona na 40 języków i wydana w łącznym nakładzie kilkunastu milionów egzemplarzy. Pomimo dwóch nakręconych z rozmachem filmowych adaptacji pozostaje książką nieustannie odkrywaną na nowo przez kolejne pokolenia czytelników. Przejmująca historia kontaktu z obcą inteligencją stanowi tło dla rozważań o ograniczeniach naszego umysłu i specyfice ludzkiego poznania. Dla jednych historia miłosna, dla innych traktat filozoficzny – arcydzieło Lema wymyka się wszelkim ostatecznym interpretacjom.
Najsłynniejszy z popularnonaukowych esejów Lema. Napisana w latach sześćdziesiątych, prorocza wizja dalszego rozwoju nauki i technologii, a w szczególności zaskakująco trafna prognoza rozwoju informatyki i biotechnologii. Radykalna filozoficznie koncepcja rozwoju Rozumu jako władzy niejako autonomicznej, który w końcu dystansuje i podporządkowuje sobie Naturę. Dzisiejszy czytelnik lwią część książki przyjmuje jako oczywistość, co najlepiej dowodzi daru przewidywania autora.
Powieść, której akcja rozgrywa się szpitalu psychiatrycznym w czasie okupacji hitlerowskiej, próbuje wytyczyć granice, jakie bronią człowieczeństwa przed zorganizowanym nihilizmem. Zaskakująco dojrzała pierwsza książka Stanisława Lema i równocześnie wyraźna deklaracja autora, który – świadomy względności antropocentrycznej perspektywy – opowiada się jednak w obronie „etycznego kręgosłupa ludzkości”, czyli zbioru uniwersalnych zasad moralnych, które decydują o kondycji naszego gatunku.
Scotland Yard bada budzące grozę przypadki przemieszczania się zwłok w kostnicach południowej Anglii. “Śledztwo” to na pierwszy rzut oka tradycyjny kryminał w stylu angielskim, jednak lawinowy wzrost współzależności we współczesnym świecie powoduje rozsadzenie uporządkowanej literackiej konwencji.
Poszerzone wydanie (600 stron!) rozmów na temat kosmosu, ludzkiej cywilizacji oraz duszy mieszkańca ziemskiego globu naszej ery. Pasjonująca opowieść o życiowej i artystycznej drodze Stanisława Lema, o jego miejscu w polskiej i światowej literaturze. Biblia dla wielbicieli twórczości autora "Solaris".
W jaki sposób można nauczyć mówić bakterie? Czy Lem przewidział schemat działania Wikipedii? Czy komputery są zdolne do wierzeń religijnych? Kto tu mierzy czas? Książka, która wykracza poza ramy swojego czasu oraz granice tradycyjnie pojmowanej literatury.
"Wizja lokalna" zaczyna się w tonie zabawnej groteski, jednak rychło okazuje się, że podczas wyprawy na planetę Encję Ijon Tichy zetknie się z fundamentalnymi problemami. Lem próbuje odpowiedzieć na pytanie, czy można tak zorganizować porządek społeczny, aby zapewnić bezpieczeństwo, szczęście i wolność od cierpienia, jednocześnie nie ograniczając swobody jednostki i prawa do wyboru własnej drogi życiowej.
"Wysoki Zamek" to jeden z najciekawszych obrazów świata dzieciństwa, jaki pojawił się w literaturze polskiej lat powojennych. Pełna błyskotliwego humoru autoanaliza, w której pisarz przygląda się swym początkom, aby odkryć najważniejsze pierwiastki twórczej natury: skłonność do marzeń, oryginalną wyobraźnię i nieposkromioną dociekliwość. Udaje się także Lemowi opisać przedwojenny Lwów – jego wielonarodową i wielokulturową społeczność, charakterystyczne miejsca i postacie, zapamiętane najważniejsze wydarzenia.
Ciąg dalszy fantastycznych przygód Ijona Tichego, tym razem rozgrywających się głównie w ziemskiej, dosyć niesamowitej scenerii. Poznajemy galerię szalonych uczonych-maniaków, których Tichy odwiedza w ich zarośniętych pajęczyną laboratoriach. Satyryczne i groteskowe opowieści są jak zawsze pretekstem dla całkiem poważnych rozważań nad naszą naturą oraz perspektywami i zagrożeniami, jakie stoją przed ludzkością.