„Jeśli chcesz wyobrazić sobie przyszłość, wyobraź sobie bucior miażdżący ludzką twarz. Wiecznie!”. Takie proroctwo dotyczące losów ludzkości słyszy Winston Smith, protagonista Roku 1984. Wizję świata przedstawioną w powieści George'a Orwella w istocie trudno nazwać optymistyczną. Autor w jednej ze swych wypowiedzi podkreślał, że napisał ten tekst ku przestrodze, a nie jako instrukcję obsługi rzeczywistości społecznej. Niestety, ostrzeżenie wyrażone w Roku 1984 wydaje się nadal aktualne, a może nawet brzmi bardziej dramatycznie.

Nineteen Eighty-Four (oryginalny tytuł angielski) Orwell opublikował niedługo przed śmiercią, a na książkę złożyły się doświadczenia całego życia pisarza. Zdolność uważnej obserwacji świata, zanurzenie we własnej epoce i talent literacki autora sprawiły, że pozycja ta od momentu ukazania się w 1949 roku cieszy się niesłabnącą popularnością wśród czytelników. To literatura niezwykła z wielu względów — z pozoru powieść fantastyczna, a zarazem realistyczny do bólu (słowo kluczowe dla tego tekstu), doskonały opis sytuacji politycznej i uwarunkowań społecznych, z jakimi mierzy się pokolenie Orwella.

Jest rok 1984, świat podzielony został na trzy supermocarstwa, zdominowane przez reżimy totalitarne, które nieustannie toczą ze sobą wojny. W ojczyźnie Winstona, Oceanii, rządy sprawuje Wielki Brat, realizując doktrynę angielskiego socjalizmu (angsocu). W rzeczywistości za maską Wielkiego Brata kryje się jedyna, nieomylna i wieczna Partia, która kontroluje obywateli za pomocą wszechobecnych kamer i podsłuchów, łącząc inwigilację z terrorem i propagandą. Jedyny dozwolony sposób życia to ten narzucony przez Partię, która systematycznie niszczy wszystkie instytucje społeczne — naukę, edukację, gospodarkę, rodzinę, kulturę etc. W Oceanii miłość służy wyłącznie reprodukcji. Nawet język został oczyszczony z wieloznacznych, nieokreślonych i „nieprawomyślnych” słów i znaczeń. Powoli, lecz skutecznie angielszczyznę zastępuje nowomowa, z której znika pojęcie nauki, podczas gdy jej treść znika z intelektualnego horyzontu — autor Roku 1984 skłania się wyraźnie ku koncepcji Edwarda Sapira i Benjamina Lee Whorfa, według których to język kształtuje rzeczywistość. Tresura w miejsce edukacji i zniewolenie umysłu zamiast rozwoju wiedzy konstruują świat człowieka od dziecka „Wolność to wolność stwierdzenia, że dwa plus dwa równa się cztery. Wystarczy, że to jest zagwarantowane, z tego wynika cała reszta”, mówi Orwell. Tylko i aż tyle.

Historia i przeszłość podlegają nieustannej modyfikacji (de facto — fałszowaniu), tym samym jedyna obowiązująca wersja prawdy pozostaje w rękach Partii. Tej ostatniej nie wystarcza jednak panowanie nad ciałami obywateli, chce kontrolować ich umysły, wpływać na ich pamięć, uczucia i marzenia. Czy w tak zarysowanej rzeczywistości jest jeszcze miejsce na niezależną refleksję, na bunt, na miłość? Czy próba przeciwstawienia się absurdom angsocu, podjęta przez Winstona i jego ukochaną Julię ma szansę zakończyć się powodzeniem?

Rok 1984 to tekst-palimpsest — nakładają się tu różne warstwy, przywołujące konotacje historyczne, polityczne, socjologiczne, filozoficzne czy literackie. Autor prowadzi grę z czytelnikiem, na przemian karmiąc go nadzieją i strącając w otchłań marazmu i frustracji, niczym Winston, który bezrefleksyjnie kopniakiem zrzuca do rynsztoka ludzką rękę, oderwaną przez bombę. Futurystyczna powieść jest efektem zetknięcia się Orwella (jeszcze w trakcie hiszpańskiej wojny domowej) z mrocznym obliczem autorytaryzmu i totalitaryzmu. Doświadczenie II wojny światowej i obserwowanie, jak rozwija się system stalinowski, utwierdza pisarza w przekonaniu o rozpadzie znanego dotąd porządku świata i systemu wartości, który kształtował go przez wieki. George Orwell próbuje ostrzec nas przed obojętnością tolerującą niszczenie wolności jednostki i godności ludzkiej, uczula na nadużycia władzy i zniewolenie psychiczne, dokonywane poprzez przywoływanie ideologii akcentujących nacjonalizm i fanatyzm religijny. „Z epoki unifikacji, z epoki samotności, z epoki Wielkiego Brata, z epoki dwójmyślenia — pozdrawiam was!”, pisze.

Rok 1984 wywarł istotny wpływ na współczesną kulturę, zwłaszcza popularną — wyrażenia takie jak „Wielki Brat” czy „nowomowa” weszły na stałe do języka potocznego. Zainspirował także twórców popularnego reality show „Big Brother”. Na podstawie powieści Orwella powstało kilka filmów, w swoich dziełach nawiązywali do niej także liczni twórcy reprezentujący literaturę, kino oraz muzykę, a nawet nawet gry video, komiksy i spoty reklamowe.

Trudno uciec przed narzucającym się mimowolnie porównaniem Roku 1984 z innym ważnym tekstem, wieszczącym upadek człowieczeństwa — Nowym wspaniałym światem Aldousa Huxleya (notabene nauczyciela George'a Orwella). I tu nasuwa się gorzka refleksja. Terror, bieda i przymus, opisane przez Orwella, w dłuższej perspektywie nie są tak skuteczne, jak iluzja szczęścia, dobrostanu materialnego, rozkoszy i luksusu, przedstawiona przez Huxleya. Ludzie nieustannie straszeni, okłamywani, nękani, głodni, brudni i bici wcześniej czy później zbuntują się. Któż jednak chciałby unicestwić raj, który dostarcza wszelkich możliwych przyjemności, zaspokaja każde pragnienie (stępiając całkowicie nie tylko zmysły, ale też poczucie sensu moralnego i trzeźwy osąd rzeczywistości)? Eden, w którym znikają niematerialne cele, a my stajemy się obłaskawionymi zwierzętami, gotowymi zrobić wszystko za kość podaną na srebrnej tacy. Konfrontację wygrywa zatem Huxley. Przegrywamy my, bowiem Nowy wspaniały świat… to nasz świat.

Warto dodać, że w PRL-u Rok 1984 był przez wiele lat zakazany przez cenzurę, a pierwsze polskie tłumaczenie, pióra Juliusza Mieroszewskiego, ukazało się w Paryżu w 1953 r. Na wydanie krajowe czytelnicy w Polsce musieli czekać 35 lat. Oddajemy w ręce czytelnika najnowsze, przygotowane specjalnie dla Wolnych Lektur tłumaczenie Roku 1984 autorstwa Julii Fiedorczuk — pisarki, poetki, tłumaczki i wykładowczyni Instytutu Anglistyki Uniwersytetu Warszawskiego.

Książkę polecają Wolne Lektury — najpopularniejsza biblioteka on-line.

George Orwell
Rok 1984
tłum. Julia Fiedorczuk
Epoka: Współczesność Rodzaj: Epika Gatunek: Powieść

Rok 1984 to lektura szkolna. Książka Rok 1984 George'a Orwella dostępna jest jako e-book (EPUB i Mobi Kindle) oraz plik PDF.

Audiobook Rok 1984 czyta Jan Staszczyk (reż. Jan Staszczyk.

Klasyczny tekst w nowoczesnej formie ebooka. Pobierz go już dziś na swój podręczny czytnik i ciesz się lekturą!

Jedna z najbardziej przełomowych książek XX wieku.

W dystopijnym świecie, gdzie Wielki Brat nieustannie obserwuje, a wolność myśli jest zbrodnią, Winston Smith walczy o odrobinę prywatności i prawdy. Pracując na rzecz Partii, która manipuluje przeszłością, by kształtować teraźniejszość, Winston odkrywa, że jego jedyną bronią jest myśl. Jego bunt przeciwko totalitarnemu reżimowi staje się podróżą przez zakazane pragnienia, miłość i poszukiwanie wolności.

„Rok 1984” nie tylko maluje przerażającą wizję możliwej przyszłości, ale także zadaje fundamentalne pytania o naturę władzy, granice wolności indywidualnej oraz cenę, jaką jesteśmy gotowi zapłacić za posiadanie własnego „ja” w świecie, który usiłuje nas zdefiniować.

Wielki brat patrzy – to właśnie napisy tej treści, w antyutopii Orwella krzyczące z plakatów rozlepionych po całym Londynie, natchnęły twórców telewizyjnego show „Big Brother”. Czyżby wraz z upadkiem komunizmu wielka, oskarżycielska powieść straciła swoją rację bytu, stając się zaledwie inspiracją programu rozrywkowego? Nie. Bo ukazuje świat, który zawsze może powrócić. Świat pustych sklepów, permanentnej wojny, jednej wiary.
Klaustrofobiczny świat Wielkiego Brata, w którym każda sekunda ludzkiego życia znajduje się pod kontrolą, a dominującym uczuciem jest strach. Świat, w którym ludzie czują się bezradni i samotni, miłość uchodzi za zbrodnię, a takie pojęcie jak „wolność” i „sprawiedliwość” nie istnieją. Na świecie są miejsca, gdzie ten stan wciąż trwa. I zawsze znajdą się „cudotwórcy” gotowi obiecywać stworzenie nowego ładu, który od wizji Orwella dzieli tylko krok. Niestety, piekło wybrukowane jest dobrymi chęciami…

George Orwell's best-known novels, Animal Farm, describing a revolution that goes horribly wrong, and Nineteen Eighty-Four, portraying a world where human freedom has been crushed, are two of the most famous, well-quoted and influential political satires ever written.

Contents:

Animal Farm

Nineteen Eighty-Four (1984)

“Shooting an Elephant and Other Essays“ is a book by George Orwell, an English novelist, essayist, and journalist. He is best known for the allegorical novella Animal Farm and the dystopian novel Nineteen Eighty-Four.

“Shooting an Elephant and Other Essays“ is a collection of 9 essays and a number of articles written by George Orwell. The collection consists of these titles:

Shooting an Elephant, A Hanging, How the Poor Die, Lear, Tolstoy and the Fool, Politics vs. Literature: An Examination of Gulliver’s Travels, Politics and the English Language, Reflections on Gandhi, The Prevention of Literature, Second Thoughts on James Burnham, “I Write as I Please"

George Orwell is one of the most widely read authors in the world and a very controversial person. His first international fame came from traditional psychological novels. This collection includes all of Orwell’s novels. His name was immortalized by the anti-utopias „1984” and „Animal Farm”, which became the first anti-utopias of the twentieth century and laid the foundation for a whole trend in literature.

“The Road to Wigan Pier“ is a book by George Orwell, an English novelist, essayist, and journalist. He is best known for the allegorical novella Animal Farm and the dystopian novel Nineteen Eighty-Four.

The Road to Wigan Pier is a book by the English writer George Orwell, first published in 1937. The first half of this work documents his sociological investigations of the bleak living conditions among the working class in Lancashire and Yorkshire in the industrial north of England before World War II. The second half is a long essay on his middle-class upbringing, and the development of his political conscience, questioning British attitudes towards socialism.

In the 1930s, George Orwell was sent by a socialist book club to investigate the appalling mass unemployment in the industrial north of England. Orwell went further than just studying unemployment – not wanting to watch from the outside, he learned what it is: to be a miner, live in slums, eat poorly and do backbreaking work in the mines. Everything he saw and wrote down helped him to clarify his feelings towards socialism. In this book, he explains why socialism, the only possible escape from the shocking conditions of life that he saw, turns off so many normal, respectable citizens.

George Orwell, młody idealista, trafił jako ochotnik do oddziałów POUM (Robotniczej Partii Zjednoczenia Marksistowskiego). Była to niewielka lewicowa partia rewolucyjna, najsilniejsza w Katalonii, walcząca o zwycięstwo socjalizmu w Hiszpanii i na całym świecie, zaciekle zwalczana przez frankistów, ale także przez stalinistów oraz trockistów. W szeregach jej milicji Orwell walczył podczas hiszpańskiej wojny domowej. Swoje doświadczenia opisał w doskonałej reporterskiej, ale i głęboko socjologiczno-filozoficznej książce. Prawdopodobnie, gdyby nie to wstrząsające hiszpańskie doświadczenie, nigdy nie powstałyby jego najbardziej znane dzieła. To lektura obowiązkowa dla każdego (nie tylko dla wielbicieli Orwella) kto chce poznać naturę reżimów totalitarnych i coś zrozumieć z polityki, także jak najbardziej współczesnej.

George Orwell (właśc. Eric Arthur Blair, 1903 –1950), angielski powieściopisarz, eseista, krytyk literacki i publicysta. Badacz kultury popularnej i masowej, sympatyk i działacz niekomunistycznej lewicy. Przyjaciel Polski i Polaków; przedwczesna śmierć spowodowała, że nie napisał planowanej powieści o zbrodni katyńskiej. Największy rozgłos przyniosły mu utwory Folwark zwierzęcy i Rok 1984, ogólnie uznane za dzieła literackie oddające najpełniej oblicze i sens XX wieku. Warto jednak poznać także inne jego powieści: Wiwat aspidistra!, Brak tchu, Na dnie w Paryżu i w Londynie.

George Orwell, młody idealista, trafił jako ochotnik do oddziałów POUM (Robotniczej Partii Zjednoczenia Marksistowskiego). Była to niewielka lewicowa partia rewolucyjna, najsilniejsza w Katalonii, walcząca o zwycięstwo socjalizmu w Hiszpanii i na całym świecie, zaciekle zwalczana przez frankistów, ale także przez stalinistów oraz trockistów. W szeregach jej milicji Orwell walczył podczas hiszpańskiej wojny domowej. Swoje doświadczenia opisał w doskonałej reporterskiej, ale i głęboko socjologiczno-filozoficznej książce. Prawdopodobnie, gdyby nie to wstrząsające hiszpańskie doświadczenie, nigdy nie powstałyby jego najbardziej znane dzieła. To lektura obowiązkowa dla każdego (nie tylko dla wielbicieli Orwella) kto chce poznać naturę reżimów totalitarnych i coś zrozumieć z polityki, także jak najbardziej współczesnej.

George Orwell (właśc. Eric Arthur Blair, 1903 –1950), angielski powieściopisarz, eseista, krytyk literacki i publicysta. Badacz kultury popularnej i masowej, sympatyk i działacz niekomunistycznej lewicy. Przyjaciel Polski i Polaków; przedwczesna śmierć spowodowała, że nie napisał planowanej powieści o zbrodni katyńskiej. Największy rozgłos przyniosły mu utwory Folwark zwierzęcy i Rok 1984, ogólnie uznane za dzieła literackie oddające najpełniej oblicze i sens XX wieku. Warto jednak poznać także inne jego powieści: Wiwat aspidistra!, Brak tchu, Na dnie w Paryżu i w Londynie.

Czy jakakolwiek wojna ma sens?

<span '="">

<span '="">Szukając odpowiedzi na to ciągle rodzące się pytanie, Orwell pokazuje wstrząsająco prawdziwą rzeczywistość wojenną – brud i robactwo, dokuczliwe zimno, strach, głód, bezczynność i chaos. Opisuje okrutną machinę politycznej propagandy, która manipuluje zwykłymi ludźmi i bez skrupułów pcha ich w obłęd bratobójczych walk.

<span '="">

<span '="">Słuchając W hołdzie Katalonii ma się przeświadczenie, że w umyśle pisarza kiełkuje zaczyn dla genialnego Roku 1984.

<span '="">

<span '="">George Orwell<span '=""> – przeciwnik systemów totalitarnych – odtwarza w formie pasjonującego reportażu swoje doświadczenia z czasów hiszpańskiej wojny domowej, w której bierze udział przeciwko faszystom po stronie republikańskiej jako angielski ochotnik idealista. Demaskuje, co kryje się za wojenną retoryką przywódców poszczególnych partii, i jakie są prawdziwe intencje polityków, którzy rozpętali konflikt, uważany czasem za preludium do II wojny światowej.

George Orwell (1903-1950) angielski pisarz (autor m.in. "Folwarku zwierzęcego" i "1984", dziennikarz, uczestnik hiszpańskiej wojny domowej po stronie republiki, człowiek o radykalnie lewicowych przekonaniach, ale przeciwnik systemów totalitarnych, nazizmu i komunizmu.

W 1936 roku wydał częściowo autobiograficzną powieść "Wiwat aspidistra!". Główny bohater Gordon Comstock jest młodym, ambitnym poetą mieszkającym w Londynie. Pogardza żądzą bogactwa i powszechnym kultem pieniądza. Zamiast dobrze płatnej posady wybiera pracę w małym antykwariacie, która nie zapewnia mu minimum niezbędnego do egzystencji. Aspidistra - popularna roślina ozdobna, staje się dla niego symbolem wyższych aspiracji i marzeń o lepszym życiu, ale nie realizowanym kosztem wyzysku innych ludzi.

George Orwell (1903-1950) angielski pisarz (autor m.in. "Folwarku zwierzęcego" i "1984", dziennikarz, uczestnik hiszpańskiej wojny domowej po stronie republiki, człowiek o radykalnie lewicowych przekonaniach, ale przeciwnik systemów totalitarnych, nazizmu i komunizmu.

W 1936 roku wydał częściowo autobiograficzną powieść "Wiwat aspidistra!". Główny bohater Gordon Comstock jest młodym, ambitnym poetą mieszkającym w Londynie. Pogardza żądzą bogactwa i powszechnym kultem pieniądza. Zamiast dobrze płatnej posady wybiera pracę w małym antykwariacie, która nie zapewnia mu minimum niezbędnego do egzystencji. Aspidistra - popularna roślina ozdobna, staje się dla niego symbolem wyższych aspiracji i marzeń o lepszym życiu, ale nie realizowanym kosztem wyzysku innych ludzi.