Krótka rozprawa niemieckiego filozofa, która dzięki swojemu tematowi zdobyła sobie popularność również wśród czytelników nieinteresujących się filozofią. Autor zwraca uwagę na różnice pomiędzy logiką, sztuką poprawnego wnioskowania, a dialektyką erystyczną, czy też krótko: erystyką, sztuką dyskutowania, dziedziną praktyczną, w której nierzadko rzeczywistym celem rozmawiających nie jest dotarcie do prawdy, lecz uzyskanie zwycięstwa w sporze. Ta krótka książeczka zawiera uporządkowany zbiór wybiegów, sposobów stosowanych podczas dyskusji w celu wykazania, że ma się rację, choć obiektywnie słuszność jest po stronie przeciwnika. Autor, używając przewrotnego stylu, pisząc, iż „należy” uciec się do określonego postępowania, w istocie demaskuje niepoprawność lub nieuczciwość poszczególnych rodzajów chwytów dyskusyjnych, a także wskazuje przyczyny, dla których są one stosowane i bywają skuteczne.

Książkę polecają Wolne Lektury — najpopularniejsza biblioteka on-line.

Artur Schopenhauer
Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów
tłum. Jan Lorentowicz
Epoka: Romantyzm Rodzaj: Epika Gatunek: Rozprawa

Friedricha Schopenhauera zwykło się nazywać twórcą pesymizmu filozoficznego. Jednak ten pesymizm nie miał nic wspólnego z determinizmem katastroficznym, a negacja postępu z zaprzeczeniem rozwoju nauki i techniki. Uczył rezygnacji bez pokory, współczucia bez miłości bliźniego, buntu bez działania.

Schopenhauer z jednej strony neguje świat, ale z drugiej strony uznaje ten świat za jedyny z możliwy. I czyni tak z powodu przyjęcia pewnych zasad aksjologicznych. Etyka Schopenhauera jakkolwiek normatywna, nie posługuje się pojęciem obowiązku. Powiada czym jest dobro, ale nie usiłuje nikogo skłonić do dobrego postępowania.

Zbiór kilku pomniejszych tekstów Schopenhauera na temat religii. W głównym z nich, dialogu pomiędzy krytykiem a obrońcą religii, autor omawia potrzebę istnienia religii i pożyteczną rolę, jaką spełniają, przekazując w formie alegorycznej, dostosowanej do poziomu większości ludzi, zasady etyczne i ważne, metafizyczne prawdy na temat człowieka i świata. Z drugiej strony zauważa, że historycznie pod sztandarami religii tłumiono niezależność myśli, poszukiwań prawdy i dopuszczano się zbrodni i okrucieństw.

Na uwagę zasługuje druga część szkicu Chrześcijaństwo, w której autor żarliwie potępia przedmiotowe, a wskutek tego okrutne traktowanie zwierząt na Zachodzie, porównując je z odmiennym podejściem do zwierząt i do miejsca człowieka w przyrodzie panującym w religiach Indii, hinduizmie i buddyzmie. Przytacza przykłady szokujących eksperymentów na zwierzętach we współczesnej sobie nauce europejskiej, opowiadając się za ograniczeniem takich badań do niezbędnego minimum oraz za humanitarnym zabijaniem zwierząt hodowlanych. W roku 1851, dekadę przed publikacją pracy Darwina i wybuchem sporu o pochodzenie człowieka, podkreśla, że „zwierzę co do swej istoty jest tym samym, czym człowiek”.

Książkę polecają Wolne Lektury — najpopularniejsza biblioteka on-line.

Artur Schopenhauer
O religii
tłum. Jan Błeszyński
Epoka: Romantyzm Rodzaj: Epika Gatunek: Rozprawa

W rozprawie o wolności woli Schopenhauer właściwie zaprzecza możliwości suwerennego podejmowania decyzji dotyczących własnego postępowania przez jednostkę ludzką.

Jednocześnie, pod koniec rozprawy, filozof broni tezy o odpowiedzialności człowieka za własne czyny, mimo że powodowany jest on w gruncie rzeczy niezależną w żaden sposób od niego koniecznością. Wydanie opatrzone zostało erudycyjnymi przypisami tłumacza, Adama Stögbauera, zawierającymi m.in. streszczenia innych, odnoszących się do tego, dzieł Schopenhauera oraz skrótową prezentację tych poglądów innych myślicieli, które stanowią filozoficzny kontekst rozprawy.

Książkę polecają Wolne Lektury — najpopularniejsza biblioteka on-line.

Artur Schopenhauer
O wolności ludzkiej woli
tłum. Adam Stögbauer
Epoka: Romantyzm Rodzaj: Epika Gatunek: Rozprawa