Stanowi część 3. trylogii ; 1. Nagły świt, 2. Długie południe.

„Nieuchronny zmierzch” wieńczy trylogię o losach rodziny Polakowskich, jednych z wielu sybirackich zesłańców i zarazem nielicznych, którym udało się przeżyć. Zofia wciąż mieszka w Anglii. Po stratach, których doświadczyła, przy życiu trzyma ją wyłącznie nadzieja. Może kiedyś znowu pojedzie do Saren i postawi stopę w miejscu, w którym pozostawiła serce. Teraz jednak są to tereny radzieckie; Sowieci wciąż decydują o losach Polski. Zofia marzy o przestawieniu zwrotnicy historii. Prywatnego szczęścia powoli przestaje już wypatrywać - los jest jednak uparty i podsuwa jej nieoczywiste szanse. W „Nieuchronnym zmierzchu” Krzysztof osiąga dorosłość i podczas odwiedzin u siostry myje naczynia w pubie, włóczy się po Liverpoolu i słucha koncertu nieznanego młodego muzyka Johna Lennona. Po raz pierwszy w życiu czuje, czym naprawdę mogłaby być wolność. Waha się, czy wybrać Anglię, gdzie zawsze pozostanie obcy, czy ojczyznę, z którą łączą go szorstkie uczucia. W życiu osobistym przekonuje się, że miłość może się zjawić nieoczekiwanie zażądać postawienia wszystkiego na jedną kartę. Ela próbuje żyć pogodnie i zgodnie, choć każda z par, które tworzy, jest niedobrana: od Zosi różni się światopoglądem, od Mariana pochodzeniem, od Krzyśka - ambicjami. Kocha ich wszystkich, z rodzeństwem wiąże ją wspólnota krwi i przeżyć, męża wybrała na dobre i na złe. Które więzi okażą się najsilniejsze? Rok 1989 przyniesie Polsce wolność. Wiatr zmian dmuchnie także w życia Polakowskich - co zostawią za sobą, a z czym pójdą w przyszłość? Losy rodzeństwa Polakowskich toczą się na tle przemian w powojennej, komunistycznej Polsce aż po rok 2000. [od wydawcy].